فیزیوتراپی شانه | درمان تخصصی درد، یخزدگی و آسیب‌های شانه با روش‌های نوین
شانه یکی از پرتحرک‌ترین مفاصل بدن است که به دلیل پیچیدگی ساختاری و استفاده مکرر، به راحتی دچار آسیب و درد میشود. فیزیوتراپی شانه یک روش تخصصی و غیرتهاجمی برای درمان مشکلاتی مانند التهاب تاندون، یخزدگی شانه (Frozen Shoulder)، پارگی روتاتور کاف و محدودیت حرکتی است. با کمک تکنیکهای پیشرفته فیزیوتراپی، می‌توان درد را کاهش داد، دامنه حرکتی را بهبود بخشید و از جراحی‌های غیرضروری جلوگیری کرد.
در کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت با مدیریت فیزیوتراپیست سعید مزین، برنامه درمانی هر بیمار بر اساس نوع آسیب و شرایط جسمانی فردی طراحی میشود. تکنیک‌هایی مثل تمرین‌درمانی، درمان دستی، الکتروتراپی و لیزر درمانی در کنار آموزش تمرینات خانگی به بازگشت سریع‌تر و کامل‌تر عملکرد شانه کمک می‌کنند.
دلایل رایج درد و مشکلات شانه
- التهاب تاندون و بورسیت
- یخزدگی شانه (کپسولیت چسبنده)
- پارگی روتاتور کاف
- آرتروز و فرسایش مفصل
- آسیب‌های ورزشی و ضربه‌های ناگهانی
- ضعف و عدم تعادل عضلات نگهدارنده شانه
- مشکلات ناشی از وضعیت نامناسب بدن (Posture)
فیزیوتراپیست دکتر سعید مزین
فیزیوتراپی شانه چیست و چگونه عمل می‌کند؟
فیزیوتراپی شانه مجموعه‌ای از روش‌های درمانی تخصصی است که با هدف کاهش درد، بهبود دامنه حرکت و تقویت عضلات انجام میشود. این درمان‌ها شامل تکنیکهای دستی، تمرین‌درمانی، استفاده از دستگاههای الکتروتراپی، لیزر درمانی و آموزش تمرینات اصلاحی است که به بازگرداندن عملکرد طبیعی شانه کمک می‌کنند. فیزیوتراپی به‌خصوص در مواردی که بیمار تمایل به جراحی ندارد یا جراحی توصیه نمی‌شود، بسیار مؤثر است.
از جمله فواید مهم فیزیوتراپی شانه می‌توان به تسریع روند بهبودی، کاهش مصرف داروهای مسکن، جلوگیری از خشکی مفصل و پیشگیری از عود درد اشاره کرد. برنامه درمانی در کلینیک خانه سلامت متناسب با نوع آسیب، سن بیمار و سبک زندگی او طراحی میشود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
مهم‌ترین تکنیکهای فیزیوتراپی شانه:
- درمان دستی (Manual Therapy)
- تمرین‌درمانی تخصصی
- الکتروتراپی (TENS، IFC)
- لیزر درمانی کم‌توان
- درای نیدلینگ
- ماساژ درمانی
- تراکشن گردنی و شانه‌ای
دلایل شایع درد شانه
درد شانه می‌تواند دلایل متنوعی داشته باشد که شناسایی درست آن‌ها برای درمان موفق ضروری است. یکی از شایع‌ترین علت‌ها، التهاب تاندون و بورسیت است که معمولاً به‌دنبال استفاده مکرر یا فشار زیاد ایجاد میشود. یخزدگی شانه (Frozen Shoulder) شرایطی است که مفصل شانه به شدت محدود شده و حرکت آن کاهش می‌یابد.
پارگی‌های روتاتور کاف ناشی از آسیب‌های ورزشی یا سایش مفصل نیز از دلایل مهم درد شانه است. مشکلات ناشی از وضعیت نادرست بدن، ضعف عضلات و آرتروز شانه نیز در این فهرست جای دارند.
- التهاب تاندون و بورسیت
- یخزدگی شانه
- پارگی روتاتور کاف
- آرتروز مفصل شانه
- آسیب‌های ورزشی و ضربه‌های ناگهانی
- مشکلات ناشی از وضعیت بدنی نامناسب
- ضعف عضلات نگهدارنده شانه
تکنیکهای درمانی در فیزیوتراپی شانه
فیزیوتراپی شانه از روش‌های مختلفی بهره می‌برد که هر کدام متناسب با نوع مشکل انتخاب می‌شوند. درمان دستی به آزادسازی مفصل و کاهش درد کمک می‌کند. تمرینات تخصصی کششی و تقویتی دامنه حرکتی و قدرت عضلات را بهبود می‌بخشند. دستگاههای الکتروتراپی با تحریک عصبی درد را کاهش داده و التهاب را کنترل می‌کنند.
لیزر درمانی کم‌توان باعث تحریک ترمیم بافت و کاهش التهاب میشود. درای نیدلینگ برای رفع نقاط ماشه‌ای و اسپاسم عضلات مؤثر است. تراکشن شانه و گردن نیز در شرایط خاص برای کاهش فشار بر ریشه‌های عصبی کاربرد دارد.
روش‌های درمانی رایج:
- درمان دستی (Manual Therapy)
- تمرین‌درمانی (کشش و تقویت)
- الکتروتراپی (TENS، IFC)
- لیزر درمانی کم‌توان
- درای نیدلینگ
- تراکشن گردنی و شانه‌ای
فیزیوتراپی برای یخزدگی شانه (Frozen Shoulder)
یخزدگی شانه یک بیماری دردناک است که باعث کاهش شدید دامنه حرکتی شانه میشود و در سه مرحله (التهاب، سفتی، بهبود) پیشرفت می‌کند. فیزیوتراپی به‌عنوان یکی از موثرترین روش‌ها می‌تواند با تمرینات کششی، درمان دستی، ماساژ و استفاده از گرما و الکتروتراپی، به بازیابی حرکات و کاهش درد کمک کند.
هدف اصلی فیزیوتراپی در یخزدگی شانه، بازگرداندن حرکت مفصل بدون نیاز به جراحی و تسکین درد مزمن است. در بسیاری از موارد، فیزیوتراپی مانع از پیشرفت بیماری و نیاز به مداخلات تهاجمی میشود.
مراحل فیزیوتراپی در یخزدگی شانه:
- مرحله التهاب: کاهش درد و التهاب با الکتروتراپی و سرما
- مرحله سفتی: تمرینات کششی و درمان دستی برای بهبود حرکت
- مرحله بهبود: تمرینات تقویتی و حفظ دامنه حرکت
تمرینات اصلاحی و تقویتی شانه
تمرینات فیزیوتراپی بخش مهمی از درمان شانه هستند که به بازیابی قدرت و انعطاف‌پذیری کمک می‌کنند. تمرینات کششی به بازگرداندن دامنه حرکت شانه کمک می‌کنند، در حالی که تمرینات تقویتی باعث افزایش استحکام عضلات اطراف شانه و جلوگیری از آسیب‌های مجدد می‌شوند.
این تمرینات با ابزارهای مختلفی مانند کش‌های مقاومتی، وزنه‌های سبک و توپ‌های درمانی انجام می‌شوند و باید تحت نظر فیزیوتراپیست با برنامه‌ای تدریجی اجرا شوند.
تمرینات معمول شامل:
- کشش عضلات شانه و کتف
- تقویت روتاتور کاف
- تمرینات تعادلی و استقامتی
- تمرینات اصلاح وضعیت بدن
فیزیوتراپی شانه در منزل
برای بیمارانی که دسترسی محدود به کلینیک دارند یا پس از جراحی نیازمند مراقبت مداوم هستند، فیزیوتراپی شانه در منزل یک راهکار ایده‌آل محسوب میشود. فیزیوتراپیست با تجهیزات قابل حمل به منزل مراجعه کرده و درمان‌های تخصصی مانند تمرین‌درمانی، ماساژ، الکتروتراپی و آموزش حرکات اصلاحی را انجام می‌دهد.
خدمات فیزیوتراپی در منزل به خصوص برای سالمندان، بیماران پس از جراحی و افرادی که به دلایل مختلف نمی‌توانند به صورت حضوری مراجعه کنند، بسیار کاربردی است.
مزایای فیزیوتراپی در منزل:
- راحتی و کاهش استرس رفت و آمد
- درمان تخصصی و شخصی‌سازی‌شده
- پیگیری مداوم و آموزش تمرینات خانگی
- مناسب برای افراد با محدودیت حرکتی
تعداد جلسات فیزیوتراپی شانه
طول دوره درمان فیزیوتراپی شانه بسته به نوع آسیب، شدت درد و پاسخ بیمار به درمان متفاوت است. معمولا بین ۵ تا ۱۵ جلسه برای بهبود اولیه کافی است، اما در موارد پیچیده‌تر یا مزمن، تعداد جلسات ممکن است تا ۲۰ جلسه افزایش یابد.
در کلینیک خانه سلامت، پس از ارزیابی دقیق، برنامه درمانی متناسب با شرایط هر فرد طراحی و تعداد جلسات به بیمار اعلام میشود.
سوالات متداول در مورد فیزیوتراپی شانه
برای درمان درد شانه، یخزدگی شانه (frozen shoulder)، التهاب تاندون، پارگی روتاتور کاف و محدودیت حرکتی کاربرد دارد.
بسته به شدت آسیب، بین ۸ تا ۱۵ جلسه به صورت معمول توصیه میشود.
در برخی حرکات ممکن است کمی درد احساس شود، اما فیزیوتراپیست تلاش می‌کند تا تمرین‌ها با کمترین درد و بیشترین اثربخشی انجام شود.
با استفاده از تمرینات تخصصی، دستگاههای الکتروتراپی، ماساژ درمانی و تکنیکهای کششی شانه درمان میشود.