آرتروز گردن | علائم، راه‌های درمان بدون جراحی

آرتروز گردن یکی از بیماری‌های شایع ستون فقرات است که به دلیل فرسودگی تدریجی مفاصل و دیسک‌های گردنی به وجود می‌آید و می‌تواند باعث درد، خشکی و محدودیت حرکت شود. این مشکل اغلب در افراد میانسال و سالمند دیده می‌شود، اما به دلیل سبک زندگی کم‌تحرک، امروزه در جوانان نیز شیوع یافته است. یکی از مهم‌ترین روش‌های مدیریت این بیماری، فیزیوتراپی گردن است که می‌تواند به کاهش درد، بهبود انعطاف‌پذیری و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند. فیزیوتراپی شامل تمرینات اصلاحی، کششی، تقویتی و استفاده از تجهیزات پیشرفته درمانی است.

برای افرادی که امکان حضور در کلینیک ندارند، فیزیوتراپی در منزل راه‌حل مناسبی است تا درمان در محیطی راحت و بدون فشار رفت‌وآمد انجام شود. کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت زیر نظر فیزیوتراپیست سعید مزین و با بهره‌گیری از کادر مجرب و تجهیزات مدرن، خدمات تخصصی برای بیماران مبتلا به آرتروز گردن ارائه می‌دهد. در ادامه، به بررسی علمی علائم، دلایل و روش‌های درمان غیرجراحی این بیماری می‌پردازیم.

 آرتروز گردن چیست؟

آرتروز گردن یا اسپوندیلوز گردنی، نوعی بیماری مزمن و پیشرونده است که مفاصل بین مهره‌های گردن و دیسک‌های بین مهره‌ای را درگیر می‌کند. این بیماری معمولاً در اثر ساییدگی و تحلیل رفتن غضروف مفاصل ایجاد می‌شود و باعث تماس مستقیم استخوان‌ها با یکدیگر می‌گردد. این تماس منجر به التهاب، درد و کاهش توان حرکتی گردن می‌شود.
با افزایش سن، دیسک‌ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و ممکن است برآمدگی یا زائده‌های استخوانی ایجاد شود که روی اعصاب فشار می‌آورد. گرچه آرتروز گردن یک بیماری غیرقابل برگشت است، اما با درمان‌های مناسب مانند فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی می‌توان علائم آن را کنترل و پیشرفت آن را کند کرد. مراجعه به پزشک و تشخیص به‌موقع اهمیت زیادی در بهبود کیفیت زندگی بیماران دارد.

علائم شایع آرتروز گردن

علائم آرتروز گردن ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما شایع‌ترین آنها عبارتند از:

۱. درد مداوم یا متناوب در ناحیه گردن

یکی از شایع‌ترین علائم آرتروز گردن، درد مداوم یا دوره‌ای در ناحیه گردن است. این درد ممکن است در ابتدا خفیف و گذرا باشد، اما با پیشرفت بیماری، شدت و مدت آن افزایش می‌یابد. علت اصلی این درد، تخریب غضروف‌ها و تماس مستقیم استخوان‌ها یا فشار به بافت‌های اطراف است.

درد می‌تواند هنگام حرکت گردن یا حتی در حالت استراحت احساس شود. در برخی بیماران، فعالیت‌هایی مانند کار طولانی با کامپیوتر یا نگه داشتن سر در یک وضعیت ثابت باعث تشدید آن می‌شود. درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، ماساژ درمانی و اصلاح وضعیت بدن می‌توانند به کاهش این درد و جلوگیری از بدتر شدن آن کمک کنند.

۲. خشکی گردن، به‌ویژه در صبح‌ها

خشکی گردن در ساعات اولیه صبح یکی از نشانه‌های واضح آرتروز گردن است. در این حالت، فرد ممکن است احساس کند حرکت گردن دشوار و همراه با درد یا فشار است. این خشکی معمولاً به دلیل کاهش مایع مفصلی و التهاب بافت‌های اطراف مفصل در طول شب ایجاد می‌شود.
با شروع حرکت و گرم شدن عضلات، میزان خشکی کاهش می‌یابد، اما در موارد پیشرفته ممکن است تا چند ساعت ادامه داشته باشد. انجام حرکات کششی ملایم، استفاده از بالش مناسب و فیزیوتراپی منظم، می‌تواند این علامت را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و انعطاف‌پذیری گردن را بهبود بخشد.

۳. انتشار درد به شانه‌ها، بازوها و حتی دست‌ها

در برخی بیماران، درد ناشی از آرتروز گردن تنها به ناحیه گردن محدود نمی‌شود و به شانه‌ها، بازوها و حتی دست‌ها انتشار پیدا می‌کند. این حالت معمولاً زمانی رخ می‌دهد که زائده‌های استخوانی یا تغییرات مفصلی به اعصاب گردنی فشار وارد کنند.
انتشار درد ممکن است همراه با احساس سنگینی یا ضعف عضلات باشد. در این شرایط، درمان باید علاوه بر کاهش درد گردن، فشار روی اعصاب را نیز برطرف کند. فیزیوتراپی تخصصی، تمرینات اصلاحی و تکنیک‌های کاهش التهاب می‌توانند در بهبود این علامت بسیار مؤثر باشند و از پیشرفت آسیب جلوگیری کنند.

۴. بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن اندام فوقانی

احساس بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن در دست‌ها و بازوها از علائم هشداردهنده آرتروز گردن است که نشان‌دهنده درگیری اعصاب گردنی می‌باشد. این علائم معمولاً در اثر فشار مستقیم استخوان یا دیسک‌های تغییر شکل یافته بر ریشه‌های عصبی ایجاد می‌شوند.
این وضعیت می‌تواند موقت یا مداوم باشد و در برخی موارد با کاهش قدرت دست همراه شود. بی‌توجهی به این علامت می‌تواند به آسیب دائمی عصب منجر شود، بنابراین مراجعه به پزشک و شروع درمان ضروری است. فیزیوتراپی با تمرکز بر کاهش فشار عصبی و بهبود جریان خون، نقش کلیدی در رفع این مشکل دارد.

۵. سرگیجه یا احساس عدم تعادل در برخی بیماران

برخی بیماران مبتلا به آرتروز گردن دچار سرگیجه یا احساس عدم تعادل می‌شوند. این حالت ممکن است به دلیل فشار بر اعصاب یا کاهش جریان خون به مغز از طریق شریان‌های گردنی ایجاد گردد.
سرگیجه می‌تواند هنگام حرکت گردن یا تغییر ناگهانی وضعیت بدن تشدید شود. این علامت نیازمند بررسی دقیق توسط پزشک است تا علت دقیق مشخص شود. درمان ممکن است شامل ترکیبی از فیزیوتراپی، تمرینات تعادلی و اصلاح وضعیت گردن باشد تا فشار از روی ساختارهای حساس کاهش یابد.

۶. کاهش دامنه حرکتی گردن

آرتروز گردن اغلب باعث محدود شدن دامنه حرکتی گردن می‌شود. بیمار ممکن است هنگام چرخاندن سر به طرفین یا بالا و پایین بردن آن، احساس محدودیت و درد داشته باشد. این کاهش حرکت به دلیل خشکی مفصل، التهاب و تغییرات ساختاری مهره‌ها ایجاد می‌شود.
تمرینات کششی و تقویتی تحت نظر فیزیوتراپیست می‌تواند به تدریج دامنه حرکت را افزایش دهد. استفاده از تکنیک‌های دستی، گرما درمانی و لیزرتراپی نیز می‌تواند به کاهش سفتی و بهبود انعطاف‌پذیری کمک کند، تا بیمار بتواند فعالیت‌های روزمره خود را با راحتی بیشتری انجام دهد.

علل و عوامل خطرساز آرتروز گردن

دلایل بروز آرتروز گردن متنوع هستند، اما عوامل زیر نقش کلیدی دارند:

• افزایش سن و فرسودگی مفاصل

• حرکات تکراری گردن در مشاغل خاص

• آسیب‌های قبلی به ستون فقرات گردنی

• ژنتیک و سابقه خانوادگی بیماری مفصلی

• وضعیت نادرست بدن هنگام کار با کامپیوتر یا استفاده طولانی از موبایل

• ضعف عضلات گردن و شانه

---

 عوارض بی‌توجهی به درمان آرتروز گردن

عدم درمان به‌موقع آرتروز گردن می‌تواند باعث تشدید علائم و بروز عوارض جدی شود. یکی از این عوارض، فشار بر اعصاب گردنی است که می‌تواند به درد شدید، بی‌حسی و ضعف عضلات منجر شود.
در موارد پیشرفته، تغییرات ساختاری دائمی در مهره‌ها ایجاد می‌شود که دامنه حرکتی گردن را به‌طور چشمگیری محدود می‌کند. همچنین، درد مزمن می‌تواند کیفیت خواب، تمرکز و فعالیت‌های روزانه فرد را کاهش دهد. برخی بیماران حتی دچار مشکلات تعادلی و کاهش توان انجام کارهای ساده می‌شوند. بنابراین، شروع سریع درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، و پیگیری منظم آن، اهمیت زیادی در جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد.

• تشدید درد و محدودیت حرکتی

• فشار بر اعصاب و بروز علائم عصبی

• ایجاد تغییرات دائمی در ساختار مهره‌ها

• کاهش کیفیت زندگی و اختلال در فعالیت‌های روزمره

روش‌های تشخیص آرتروز گردن

تشخیص آرتروز گردن با معاینه دقیق و استفاده از روش‌های تصویربرداری انجام می‌شود. پزشک ابتدا علائم بیمار، سابقه پزشکی و نوع فعالیت‌های روزانه را بررسی می‌کند. سپس با تست‌های حرکتی، دامنه حرکت گردن و واکنش‌های عصبی ارزیابی می‌شود.

برای تأیید تشخیص، از تصویربرداری‌هایی مانند اشعه X برای بررسی تغییرات استخوانی، MRI برای مشاهده بافت نرم و دیسک‌ها، و در برخی موارد سی‌تی اسکن استفاده می‌شود. تست‌های عصبی نیز در صورت وجود علائم فشردگی عصب انجام می‌گردد. تشخیص دقیق، اساس برنامه‌ریزی درمانی مؤثر و انتخاب روش مناسب فیزیوتراپی یا سایر درمان‌های غیرجراحی است.

پزشک برای تشخیص آرتروز گردن ممکن است از روش‌های زیر استفاده کند:

• معاینه فیزیکی و بررسی دامنه حرکتی

• عکس‌برداری با اشعه X برای مشاهده تغییرات استخوانی

• MRI برای بررسی بافت نرم، دیسک‌ها و اعصاب

• سی‌تی اسکن در موارد خاص

• تست‌های عصبی برای ارزیابی عملکرد اعصاب گردنی

درمان‌ های غیرجراحی آرتروز گردن

بیشتر موارد آرتروز گردن با درمان‌های غیرجراحی مدیریت می‌شوند. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، مسکن‌ها و گاهی داروهای شل‌کننده عضلات برای کنترل درد و التهاب تجویز می‌شوند. فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روش‌هاست که شامل تمرینات کششی، تقویتی، اصلاح وضعیت بدن و استفاده از تکنیک‌هایی مانند الکتروتراپی یا لیزرتراپی می‌شود. در برخی موارد، تزریق کورتون یا داروهای بی‌حس‌کننده در ناحیه مفصل یا اطراف عصب برای کاهش التهاب به کار می‌رود. هدف این روش‌ها، کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بدون نیاز به جراحی است.

• دارودرمانی: استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، مسکن‌ها یا داروهای شل‌کننده عضلات

• فیزیوتراپی: تمرینات کششی، تقویتی، و تکنیک‌های تخصصی

• درمان‌های دستی: مانند منیپولیشن یا موبیلیزیشن توسط فیزیوتراپیست

• تزریق‌های موضعی: تزریق کورتون یا بی‌حس‌کننده برای کاهش التهاب و درد

نقش فیزیوتراپی در بهبود آرتروز گردن

فیزیوتراپی گردن به‌طور مستقیم بر کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی و جلوگیری از پیشرفت بیماری تأثیر دارد. تمرینات کششی به شل شدن عضلات و کاهش فشار روی مفاصل کمک می‌کنند، در حالی که تمرینات تقویتی باعث بهبود پایداری گردن می‌شوند.

تکنیک‌های درمان دستی، ماساژ تخصصی، و استفاده از دستگاه‌هایی مانند لیزر و اولتراسوند تراپی نیز می‌توانند روند ترمیم بافت‌ها را تسریع کنند. کلینیک خانه سلامت با استفاده از این روش‌ها، برنامه درمانی شخصی‌سازی‌شده‌ای برای بیماران آرتروز گردن ارائه می‌دهد تا بهترین نتیجه حاصل شود.

فیزیوتراپی گردن نقش اساسی در کاهش درد و جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد. این روش شامل:

• تمرینات اصلاحی و کششی

• تقویت عضلات حمایت‌کننده گردن

• تکنیک‌های الکتروتراپی و لیزرتراپی

• ماساژ درمانی و آزادسازی بافت نرم
  کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت با استفاده از تجهیزات پیشرفته و متدهای نوین، برنامه درمانی اختصاصی برای هر بیمار ارائه می‌دهد.

فیزیوتراپی در منزل برای بیماران آرتروز گردن

برای بیماران مبتلا به آرتروز گردن که به دلیل محدودیت حرکتی یا مشغله کاری امکان مراجعه به کلینیک را ندارند، فیزیوتراپی در منزل گزینه‌ای ایده‌آل است. این خدمات به بیمار اجازه می‌دهد در محیطی آشنا و راحت، تمرینات و درمان‌های لازم را تحت نظر فیزیوتراپیست انجام دهد.

مزایای فیزیوتراپی در منزل شامل صرفه‌جویی در زمان، کاهش فشار ناشی از رفت‌وآمد، و امکان ارزیابی شرایط زندگی واقعی بیمار است. این روش به‌ویژه برای سالمندان و بیماران با درد شدید، بسیار مؤثر و کاربردی است.

• صرفه‌جویی در زمان و انرژی

• راحتی و آرامش بیشتر بیمار

• امکان پایش دقیق حرکات در محیط واقعی زندگی

تمرینات مناسب برای آرتروز گردن

تمرینات منظم و کنترل‌شده نقش مهمی در درمان آرتروز گردن دارند. تمریناتی مانند چرخش آرام گردن به طرفین، کشش جانبی، جمع کردن چانه و بالا بردن شانه‌ها، به بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش درد کمک می‌کنند.
با این حال، انجام تمرینات باید تحت نظر فیزیوتراپیست باشد تا حرکات به شکل صحیح و بدون ایجاد آسیب بیشتر انجام شوند. تمرینات نادرست یا فشار بیش از حد می‌تواند علائم را تشدید کند. یک برنامه تمرینی تخصصی، متناسب با شرایط هر بیمار، بهترین نتایج را به همراه دارد.

نمونه تمرینات:

• چرخش آرام گردن به طرفین

• کشش جانبی گردن

• جمع کردن چانه به داخل

• بالا بردن شانه‌ها و رها کردن آنها
  هشدار: تمرینات باید تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شوند تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود.

تغییر سبک زندگی و پیشگیری از پیشرفت آرتروز گردن

اصلاح سبک زندگی می‌تواند روند پیشرفت آرتروز گردن را کند کند. حفظ وضعیت بدنی صحیح هنگام نشستن، استفاده از بالش ارگونومیک و اجتناب از حرکات ناگهانی گردن، از اقدامات مهم پیشگیرانه است.
همچنین، انجام منظم حرکات کششی، حفظ وزن سالم و تقویت عضلات گردن و شانه، فشار روی مفاصل را کاهش می‌دهد. محدود کردن استفاده طولانی‌مدت از موبایل و لپ‌تاپ بدون استراحت، می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از بروز یا تشدید این بیماری داشته باشد.

• حفظ وضعیت بدنی صحیح هنگام نشستن و ایستادن

• استفاده از بالش ارگونومیک هنگام خواب

• اجتناب از حرکات ناگهانی گردن

• انجام منظم حرکات کششی

• حفظ وزن سالم

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در مواردی که آرتروز گردن باعث درد شدید، بی‌حسی یا ضعف در دست‌ها و پاها می‌شود، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. این علائم می‌توانند نشانه فشار شدید بر اعصاب یا نخاع باشند.
همچنین، اگر علائم با درمان‌های خانگی یا فیزیوتراپی بهبود نمی‌یابد یا تشدید می‌شود، باید ارزیابی پزشکی کامل انجام شود. تشخیص زودهنگام مشکلات عصبی و استخوانی، می‌تواند از بروز آسیب‌های دائمی جلوگیری کند.

در صورت مشاهده علائم زیر مراجعه فوری ضروری است:

• درد شدید و ناگهانی

• بی‌حسی یا ضعف در دست‌ها و پاها

• مشکلات تعادلی یا هماهنگی

• علائم شدید عصبی

خدمات کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت برای آرتروز گردن

کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت، با مدیریت فیزیوتراپیست سعید مزین و تیمی مجرب، خدمات تخصصی برای بیماران آرتروز گردن ارائه می‌دهد. این خدمات شامل ارزیابی دقیق وضعیت بیمار، طراحی برنامه درمانی شخصی، فیزیوتراپی حضوری و در منزل، و استفاده از جدیدترین تجهیزات درمانی است.

مرکز این مرکز بر ارائه درمان‌های غیرجراحی، علمی و مبتنی بر شواهد است که باعث بهبود عملکرد و کاهش درد بیماران می‌شود. هدف، بازگرداندن کیفیت زندگی و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره بدون درد است.

• ارزیابی تخصصی وضعیت گردن

• طراحی برنامه تمرینی شخصی‌سازی‌شده

• فیزیوتراپی حضوری و در منزل

• استفاده از جدیدترین تکنیک‌ها و دستگاه‌ها برای کاهش درد و بهبود عملکرد

جمع‌بندی

آرتروز گردن یک بیماری شایع اما قابل کنترل است. تشخیص به‌موقع، درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، و تغییر سبک زندگی، می‌توانند علائم را کاهش داده و روند پیشرفت بیماری را متوقف کنند. کلینیک خانه سلامت با ارائه خدمات تخصصی حضوری و در منزل، همراه بیماران در مسیر بهبود است.

سوالات متداول

۱. آیا آرتروز گردن درمان قطعی دارد؟

خیر، اما با درمان‌های غیرجراحی و فیزیوتراپی می‌توان علائم را کنترل و کیفیت زندگی را بهبود داد.

۲. آیا فیزیوتراپی در منزل برای آرتروز گردن مؤثر است؟

بله، به شرطی که تحت نظر فیزیوتراپیست و با برنامه تخصصی انجام شود.

۳. چه تمریناتی برای آرتروز گردن مناسب است؟

کشش آرام گردن، جمع کردن چانه، و چرخش ملایم گردن از تمرینات مفید هستند.