شانه یخ زده یا همان فروزن شولدر (Frozen Shoulder)، یکی از شایع‌ترین مشکلات مفصلی است که اغلب با درد، سفتی و محدودیت شدید در حرکت شانه همراه است. برای درمان شانه یخ زده، روش‌های مختلفی از جمله دارودرمانی، تمرینات کششی، فیزیوتراپی و حتی تزریقات خاص در نظر گرفته می‌شود. بسیاری از افراد به دلیل محدودیت در حرکت یا شدت درد، به‌خصوص در مراحل حاد، نیازمند خدمات فیزیوتراپی در منزل هستند تا بدون جابه‌جایی زیاد، روند بهبودی را آغاز کنند. فیزیوتراپی می‌تواند نقش مؤثری در کاهش درد و بازیابی دامنه حرکتی مفصل ایفا کند.
با شناخت دقیق این بیماری و به‌کارگیری تکنیک‌های درمانی نوین، شانس بهبودی کامل افزایش می‌یابد. در این مقاله قصد داریم با نگاهی جامع به علل، علائم، مراحل، روش‌های تشخیص و درمان‌های مختلف این بیماری بپردازیم. کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت با مدیریت فیزیوتراپیست سعید مزین و همراهی تیم درمانی باتجربه، آماده ارائه خدمات تخصصی در زمینه درمان شانه یخ زده به روش‌های علمی، به‌روز و با تجهیزات پیشرفته است.
شانه یخ زده چیست؟
شانه یخ زده یک اختلال دردناک و ناتوان‌کننده است که در آن کپسول مفصلی شانه به دلایل مختلفی دچار التهاب و سفتی می‌شود. این حالت باعث کاهش تدریجی حرکت شانه و درد شدید به‌خصوص در شب‌ها می‌شود. شانه یخ زده می‌تواند عملکرد روزانه فرد را به شدت مختل کند، از پوشیدن لباس گرفته تا انجام کارهای ساده مانند برداشتن وسیله‌ای از کابینت.
این بیماری معمولاً بین سنین ۴۰ تا ۶۰ سالگی اتفاق می‌افتد و شیوع آن در زنان بیشتر از مردان است. یکی از ویژگی‌های بارز آن، پیشرفت تدریجی در سه مرحله مشخص است که در ادامه به تفصیل به آن‌ها می‌پردازیم.
مراحل شانه یخ زده
-
مرحله یخ زدن (Freezing Stage)
در این مرحله، درد شدید شروع شده و دامنه حرکتی مفصل به‌تدریج کاهش می‌یابد. این مرحله ممکن است بین ۶ تا ۹ ماه طول بکشد. -
مرحله یخ‌زده (Frozen Stage)
درد ممکن است کمی کاهش یابد اما خشکی و محدودیت حرکت به اوج خود می‌رسد. این مرحله نیز معمولاً بین ۴ تا ۱۲ ماه به طول می‌انجامد. -
مرحله بهبود (Thawing Stage)
دامنه حرکتی کم‌کم بازمی‌گردد و درد کاهش می‌یابد. این مرحله ممکن است بین ۶ ماه تا ۲ سال ادامه داشته باشد.
در هر مرحله، درمان به موقع و مؤثر می‌تواند روند بیماری را کوتاه‌تر و علائم را قابل‌تحمل‌تر کند.
علائم شانه یخ زده
شانه یخ زده معمولاً با درد شدید و محدودیت حرکتی شانه آغاز می‌شود. این درد اغلب در شب‌ها بیشتر احساس می‌شود و می‌تواند خواب فرد را مختل کند. یکی از مهم‌ترین علائم این عارضه، ناتوانی در انجام حرکات ساده‌ای مانند شانه کردن مو یا بلند کردن دست بالای سر است. با پیشرفت بیماری، درد کاهش می‌یابد اما خشکی مفصل بیشتر می‌شود.
علائم شانه یخ زده در سه فاز مشخص ظاهر می‌شود: فاز دردناک، فاز یخ‌زدگی (خشکی شدید مفصل) و فاز بازیابی. در هر یک از این مراحل، شدت علائم متفاوت است و درمان مناسب باید متناسب با فاز بیماری انتخاب شود. مراجعه به فیزیوتراپیست در کلینیک خانه سلامت می‌تواند به تشخیص دقیق مرحله بیماری و انتخاب مناسب‌ترین روش فیزیوتراپی کمک کند. درمان به موقع از پیشرفت خشکی مفصل و آسیب‌های ثانویه جلوگیری می‌کند.
-
درد شدید در ناحیه شانه، مخصوصاً در هنگام شب
-
ناتوانی در بالا بردن بازو یا حرکت آن به اطراف
-
احساس سفتی در مفصل
-
درد مزمن در حالت استراحت و حرکت
-
اختلال در انجام فعالیت‌های روزمره
تشخیص زودهنگام علائم، نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد.
دلایل و عوامل خطر شانه یخ زده
علت دقیق شانه یخ زده همیشه مشخص نیست، اما عوامل زیر می‌توانند نقش داشته باشند:
-
بی‌تحرکی طولانی‌مدت: بعد از شکستگی، جراحی یا سکته مغزی
-
دیابت: بیماران دیابتی ۲ تا ۴ برابر بیشتر در معرض ابتلا هستند
-
بیماری‌های تیروئید
-
سن و جنسیت: زنان بین ۴۰ تا ۶۰ سال بیشتر درگیر می‌شوند
-
التهاب مفصلی یا ضربه مستقیم به شانه
با کنترل این عوامل، می‌توان از بروز یا تشدید شانه یخ زده جلوگیری کرد.
روش‌های تشخیص شانه یخ زده
فیزیوتراپیست یا پزشک معمولاً با بررسی شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی، بیماری را تشخیص می‌دهد. تست‌هایی مانند:
-
ارزیابی دامنه حرکت فعال و غیرفعال شانه
-
تصویر برداری MRI یا سونوگرافی
-
رادیوگرافی برای رد مشکلات دیگر مانند آرتروز
به تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کنند.
روش‌های درمان شانه یخ زده
درمان شانه یخ زده با توجه به مرحله بیماری، شدت درد و وضعیت کلی بیمار انتخاب می‌شود. در بیشتر موارد، فیزیوتراپی به عنوان اولین گزینه درمانی توصیه می‌شود. تمرینات کششی و تقویتی، استفاده از گرما یا سرما و درمان‌های دستی فیزیوتراپی می‌توانند در کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی بسیار مؤثر باشند.
در موارد شدیدتر که پاسخ مناسبی به درمان‌های غیرتهاجمی داده نمی‌شود، پزشک ممکن است تزریق داروهای ضدالتهابی یا حتی جراحی را توصیه کند. اما در اغلب موارد، فیزیوتراپی منظم به‌خصوص در کلینیک‌های تخصصی مانند خانه سلامت می‌تواند بهترین نتایج را بدون نیاز به عمل جراحی ارائه دهد. درمان زودهنگام و پیوسته، کلید کنترل و بهبود کامل شانه یخ زده است.
درمان این بیماری ترکیبی از روش‌های غیردارویی، دارویی و گاهی جراحی است. در ادامه به موثرترین روش‌ها اشاره می‌کنیم.
۱. درمان دارویی
-
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
-
تزریق کورتون به مفصل برای کاهش التهاب
-
مصرف مسکن‌ها برای کنترل درد
۲. فیزیوتراپی
فیزیوتراپی نقش کلیدی در درمان شانه یخ زده دارد و شامل:
-
تمرینات کششی و تقویتی
-
الکتروتراپی
-
استفاده از دستگاه‌های اولتراسوند و تحریکات الکتریکی
-
ماساژ درمانی و تکنیک‌های دستی
کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و تکنیک‌های به‌روز، خدمات درمانی مؤثری برای بیماران مبتلا به شانه یخ زده ارائه می‌دهد.
۳. فیزیوتراپی در منزل
برای افرادی که امکان جابجایی ندارند، فیزیوتراپی در منزل گزینه‌ای عالی است. تیم درمانی خانه سلامت آماده اعزام فیزیوتراپیست‌های به منزل شماست.
۴. تمرینات خانگی
تمرینات کششی ملایم و مداوم تحت نظر فیزیوتراپی می‌تواند روند بهبودی را تسریع کند. مهم است که این حرکات با دقت و در زمان مناسب انجام شوند تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود.
تکنیک‌های نوین درمانی شانه یخ زده در کلینیک خانه سلامت
در کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت:
-
از لیزر درمانی برای کاهش التهاب استفاده می‌شود
-
درمان به روش شاک ویو تراپی برای افزایش خون‌رسانی مؤثر است
-
مگنت تراپی و تراپی با جریان TENS نیز در بسیاری از بیماران به کار گرفته می‌شود
تمام این روش‌ها به‌طور اختصاصی برای شرایط بیمار تنظیم می‌شود و توسط فیزیوتراپیست سعید مزین و تیم درمانی مجرب اجرا می‌گردد.
چه زمانی به پزشک یا فیزیوتراپیست مراجعه کنیم؟
اگر:
-
بیش از ۱ هفته است که دچار درد شانه شده‌اید
-
دامنه حرکتی شما کاهش یافته
-
حتی در هنگام استراحت نیز درد دارید
وقت آن رسیده که به یک کلینیک تخصصی مانند خانه سلامت مراجعه کرده و درمان را آغاز کنید.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از شانه یخ زده
-
در صورت آسیب‌دیدگی یا بی‌حرکتی، از تمرینات فیزیوتراپی استفاده کنید
-
اگر دیابت یا بیماری تیروئید دارید، آن را به‌خوبی کنترل کنید
-
در طول روز تحرک داشته باشید، حتی حرکات ساده شانه می‌تواند مؤثر باشد
-
وضعیت نشستن و خواب خود را بررسی و اصلاح کنید
سخن پایانی
شانه یخ زده یکی از بیماری‌های دردناک و پرچالش است که می‌تواند کیفیت زندگی افراد را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد. اما خبر خوب اینکه با تشخیص به‌موقع و درمان‌های اصولی شامل فیزیوتراپی، تمرینات خانگی، استفاده از تجهیزات تخصصی و گاهی دارودرمانی، امکان کنترل و درمان کامل آن وجود دارد. اگر به هر دلیلی درگیر این مشکل شده‌اید، پیشنهاد ما مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت است؛ جایی که با هدایت علمی فیزیوتراپیست سعید مزین و تیمی مجرب، روند درمان شما به‌شکلی تخصصی و هدفمند آغاز خواهد شد.
