استئوآرتریت یا آرتروز مچ پا زمانی اتفاق می افتد که غضروف بین استخوان ها فرسوده شود. این عارضه می تواند باعث سفتی، تورم و درد در مفصل شود. درمان آرتروز مچ پا شامل روش های غیر دارویی، داروها و جراحی است.
مراحل تشخیص آرتروز شامل معاینه فیزیکی، تجزیه و تحلیل راه رفتن، استفاده از اشعه ایکس و آزمایش خون است. پس از تشخیص، پزشکان ممکن است کاهش وزن، ورزش و تغییر در فعالیت‌ها و سبک زندگی را برای کاهش یا مدیریت علائم توصیه کنند.
علت ابتلا به آرتروز مچ پا چیست؟
در مچ پای سالم، غضروف، سطوح استخوانی که به هم می رسند را پوشانده و به عنوان لایه محافظ عمل می کند. در آرتروز مچ پا، این فضای محافظ به آرامی کاهش می یابد، زیرا غضروف به تدریج فرسوده می شود. در نتیجه، استخوان ها به یکدیگر ساییده شده و منجر به تشکیل خارهای استخوانی دردناک می شوند.
علت اصلی بوجود آمدن آرتروز، تروما است و معمولاً از آسیب چرخشی که منجر به رگ به رگ شدن رباط و شکستگی استخوان می شود، ایجاد می‌شود. این معمولا در افراد جوان تر رخ می دهد.
علائم آرتروز مچ پا
علائم آرتروز در صورت درمان نشدن با گذشت زمان بدتر می شوند و عبارتند از:
- گرفتگی و درد که در صبح بدتر می شود.
- تورم در یک طرف یا تمام اطراف مفصل.
- کاهش دامنه حرکتی، به این معنی که مفصل نمی تواند به طور کامل خم شود.
- حساسیت در هنگام لمس یا فشردن مفصل.
- مشکل در راه رفتن.
فیزیوتراپی برای آرتروز پا و مچ پا
فیزیوتراپی بخش مهمی از برنامه درمانی آرتروز پا و مچ پا است. تمرینات فیزیوتراپی می توانند به کاهش درد، بهبود تحرک و تقویت عضلات اطراف مفصل کمک کند. برای درمان آرتروز پا و مچ پا می توان از چندین تکنیک مختلف فیزیوتراپی استفاده کرد. این تمرینات شامل:
۱_ تقویت دامنه حرکتی
این تمرینات به حرکت مفاصل و جلوگیری از سفت شدن آنها کمک می کنند. آنها ممکن است شامل حرکت دادن مچ پا در جهات مختلف یا استفاده از یک تخته تکان دهنده یا بالشتک تعادل باشد.
۲_ تمرینات تعادلی
این تمرینات به بهبود تعادل و هماهنگی شما کمک می کند که می تواند به جلوگیری از سقوط کمک کند. آنها ممکن است شامل ایستادن روی یک پا یا راه رفتن روی یک سطح ناهموار باشد.
۳_ تمرینات تقویتی
این تمرینات به ساخت ماهیچه های اطراف مفصل کمک می کند که می تواند به حمایت از آن و کاهش درد کمک کند. آنها ممکن است شامل استفاده از وزنه ها، نوارهای الاستیک یا دستگاه های مقاومتی باشند.
۴_ درمان دستی
در منوال تراپی یا درمان دستی، فیزیوتراپیست با استفاده از دستان خود برای ماساژ و دستکاری مفصل استفاده می‌کند. این می تواند به کاهش درد و بهبود تحرک کمک کند.
۵_ تکنیک های مدیریت درد
این تکنیک ها می توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند، که در برخی موارد شامل استفاده از کیسه های یخ یا کیسه های حرارتی باشند.
تمرینات فیزیوتراپی خاص که برای شما مناسب است، به نیازهای فردی و شدت آرتروز شما بستگی دارد. فیزیوتراپیست شما با شما همکاری خواهد کرد تا یک برنامه درمانی شخصی را ایجاد کند که برای شما مناسب باشد.
درمان کلی آرتروز مچ پا شامل چه مواردی است؟
به گفته بنیاد آرتریت (AF)، درمان شامل اقدامات غیر دارویی، دارویی و جراحی است:
۱_ درمان غیر دارویی
توصیه های درمانی غیر دارویی عبارتند از:
- فیزیوتراپی
- حفظ وزن متوسط برای کاهش فشار روی مچ پا
- کرم های موضعی با موادی که درد یا التهاب را کاهش می دهند، مانند کپسایسین، کانابیدیول، کامفور، و منتول
- اجتناب از فعالیت هایی که درد بیشتری ایجاد می کنند.
- استفاده از کفی مناسب کفش، عصا یا بریس
۲_ درمان دارویی
درمان های دارویی شامل انواع زیر است:
_ قرص ها
قرص‌ها شامل استامینوفن (تیلنول) برای تسکین درد یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (ادویل)، برای کاهش درد و التهاب است. استامینوفن درمان خط اول معتبر است، در حالی که NSAID ها انتخاب خط دوم هستند.
_ کرم ها
کرم ها یا ژل ها ممکن است حاوی یکی از مواد زیر باشند:
- لیدوکائین (Aspercreme)، دارویی که باعث کاهش حس برای کمک به تسکین درد می شود.
- NSAID ها، مانند دیکلوفناک (Voltaren و Aspercreme)
- سالیسیلات‌ها، داروهایی که درد را کاهش می‌دهند، که تولیدکنندگان اغلب آنها را با سایر مواد ترکیب می‌کنند تا محصولاتی مانند Bengay بسازند.
_ تزریقات
تزریق شامل گلوکوکورتیکوئیدها، مانند بتامتازون (Celestone Soluspan) است. آنها درد کوتاه مدت را تسکین می دهند و پزشکان فقط سه یا چهار بار در سال آنها را برای فرد تجویز می‌کنند.
_ درمان از طریق جراحی
هنگامی که سایر درمان‌ها درد را کنترل نمی‌کنند یا حرکت را بهبود نمی‌بخشند، پزشکان ممکن است یکی از روش‌های جراحی زیر را توصیه کنند:
- آرترودز: این عمل باعث جوش خوردن استخوان های مچ پا می شود.
- جراحی آرتروسکوپی: این جراحی شامل برداشتن خارهای استخوانی و غضروف شل است که می تواند به برخی افراد کمک کند. پزشکان به ندرت از آن برای آرتروز استفاده می کنند.
- جایگزینی کامل مچ پا: این شامل برداشتن استخوان و غضروف و جایگزینی آنها با قطعات پلاستیکی یا فلزی است.
بهبودی کامل پس از جراحی ممکن است ۴ تا ۹ ماه طول بکشد، اما بیشتر افراد می توانند فعالیت های عادی خود را در بازه ی ۳ تا ۴ ماه از سر بگیرند.
در ویدئو زیر مشاهده می کنید: توالت ایرانی بهتر است یا فرنگی
ورزش برای درمان آرتروز
ورزش های ملایمی که به مچ پا فشاری وارد نمی کنند، توسط کارشناسان فیزیوتراپی توصیه می‌شوند، مانند:
- پیاده روی
- شنا کردن
- دوچرخه سواری
آنها همچنین توصیه می کنند از برخی ورزش ها مانند کیک بوکسینگ و فوتبال اجتناب کنید و فعالیت های پرتحرک مانند دویدن یا تنیس را محدود کنید. علاوه بر این، فیزیوتراپیست ها می توانند یک برنامه ورزشی فردی برای افزایش دامنه حرکتی، انعطاف پذیری و قدرت مچ پا ارائه دهند.
شما همچنین می توانید تمرینات دامنه حرکتی را در خانه انجام دهید. آنها باید عضلات خود را به آرامی و با هدف کشش جزئی حرکت دهند. افراد نباید زیاده روی کنند یا از نقطه درد خود پیش‌روی کنند. بهتر است قبل از شروع هر تمرین جدید با پزشک مشورت کنید.
به عنوان یک قاعده کلی، ان توصیه می کنند که تمرینات دامنه حرکتی را ۳ تا ۱۰ بار در روز انجام دهید. فرد باید در حین انجام این تمرینات بنشیند و وضعیت بدنی خوبی داشته باشد و پاهای خود را روی زمین قرار دهد. در زیر چند گزینه وجود دارد:
- پلانتار فلکشن: انگشتان پا را به زمین فشار داده و پاشنه ها را از روی زمین بالا بیاورید، انگار که روی پدال گاز فشار دهید.
- دورسی فلکشن: انگشتان پا را به سمت ساق پا بلند کنید. این کار را آهسته تر انجام دهید، اما سعی کنید در حالی که پاشنه ها را روی زمین نگه داشته‌اید، انگشتان پا را تا حد ممکن بالا ببرید.
- حرکت دایره وار: مچ پاها را به آرامی به صورت دایره ای حرکت دهید، گویی می خواهید حرف "O" را بنویسید. دایره ها را در جهت عقربه های ساعت و خلاف جهت عقربه های ساعت حرکت دهید.
کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت، سعید مزین
