درمان اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات، یک روند پیچیده است که نیازمند تشخیص دقیق، برنامه درمانی مناسب و همکاری بین پزشک و بیمار است. اسکولیوز یک بیماری که در ستون فقرات ایجاد می‌شود و با خمیدگی و انحراف غیرطبیعی آن همراه است. در ادامه به بررسی درمان اسکولیوز با فیزیوتراپی میپردازیم…
این وضعیت می‌تواند به صورت اسکولیوز خفیف و ملایم تا شدید و پیشرفته رخ دهد و می‌تواند تحت تأثیر قدرت و عملکرد روزمره فرد قرار بگیرد.
درمان اسکولیوز با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از روشهای اصلی درمان اسکولیوز است. این روش شامل تمرینات و تکنیک‌های تقویت عضلات، اصلاح و تنظیم وضعیت بدن، و تمرینات انعطاف‌پذیری است. هدف فیزیوتراپی در اسکولیوز، بهبود قوام عضلات پشتی و شکمی، بهینه‌سازی تراز بدن و کاهش خمیدگی ستون فقرات است.
در ویدئو زیر درمان انحراف ستون فقرات با تکنیک منیپولیشن را مشاهده میکنید:
برای درمان اسکولیوز، اهداف اصلی شامل کاهش خمیدگی ستون فقرات، تقویت عضلات پشتی و شکمی، بهبود تراز بدن و کنترل علائم مرتبط است. این اهداف از طریق روشهای مختلفی مانند فیزیوتراپی، کاردرمانی، استفاده از کورست و کامرس، استفاده از انواع مدلهای کورس و ارتوزها و در صورت لزوم، داروها می‌توانند تحقق یابند.
درمان اسکولیوز نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و تخصصی است. پزشک و فیزیوتراپیست با بررسی و ارزیابی وضعیت بالینی، تصویربرداری، اندازه‌گیری زاویه خمیدگی و سایر روشهای تشخیصی، برنامه درمانی مناسب را برای هر فرد تنظیم می‌کنند. همچنین، تمرینات و فعالیت‌های در منزل نیز برای تقویت عضلات و حفظ تراز بدن مهم است.
در هر مرحله از درمان، همکاری و هماهنگی بین پزشک و بیمار بسیار اهمیت دارد. پیروی از راهنمایی‌ها و توصیه‌های پزشک، حضور منظم در جلسات درمانی و اعتماد به برنامه درمانی می‌تواند بهبود و نتایج موثرتر را به همراه داشته باشد.
درمان اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات چگونه است؟
درمان اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات به طور کلی شامل چندین روش و تکنیک است که بسته به شدت و نوع اسکولیوز، سن فرد، عوامل بیماریزایی و وضعیت سلامت عمومی، تعیین می‌شود. درمان اسکولیوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱_ تمرینات و ورزش‌های تقویتی و استحکام بخشی
این تمرینات معمولاً برای تقویت عضلات پشت و شکم و افزایش استحکام منطقه مرکزی بدن، انجام می‌شوند.
۲_ ماساژ و تکنیک منیپولیشن
استفاده از ماساژ و تکنیک‌های مانیپولاتیو می‌تواند در کاهش درد، تسکین عضلات و بهبود قرارگیری استخوان‌ها کمک کند.
۳_ کاردرمانی
کاردرمانی شامل تکنیک‌ها و تمریناتی است که به بهبود استقامت عضلات و بهبود توانایی‌های روزمره فرد کمک می‌کند. این روش برای تقویت عضلات، افزایش تعادل و بهبود حرکت و عملکرد بدن موثر است.
۴_ استفاده از کورست و کامرس
استفاده از کورست (کمربند پشتی) و کامرس (تقویت کننده عضلات پشتی) در برخی موارد می‌تواند به کاهش خمیدگی ستون فقرات و بهبود قوام عضلات پشتی کمک کند.
۵_ استفاده از آرتوز و دستگاه‌های حمایتی
در برخی موارد، استفاده از ارتوزها و دستگاه‌های حمایتی مانند کورستها، کمربندها و بریس ها می‌تواند در بهبود وضعیت اسکولیوز و حفظ استقامت ستون فقرات کمک کند.
۶_ درمان دارویی
در برخی موارد، درمان دارویی می‌تواند در مدیریت درد و بهبود علائم اسکولیوز موثر باشد. در این صورت، پزشک معالج ممکن است داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی یا مرکباتی مانند کورتیکواستروئیدها تجویز کند.
۷_ جراحی
در موارد شدید و پیشرفته اسکولیوز، جراحی ممکن است لازم باشد تا استقامت ستون فقرات تثبیت شود و انحراف را اصلاح کند.
اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات چیست؟
اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات یک مشکل ستون فقرات است که در آن، ستون فقرات به صورت جانبی خمیده می‌شود و شکل طبیعی خود را از دست می‌دهد. به جایی که ستون فقرات به صورت عمودی دراز و استوانه‌ای قرار داشته باشد، در اسکولیوز بخشی از ستون فقرات به سمت راست یا چپ خمیده می‌شود و ایجاد خمیدگی یا انحراف در ستون فقرات می‌کند.
این انحراف می‌تواند در قسمت‌های مختلف ستون فقرات اتفاق بیفتد، از جمله مناطق گردن، قفسه سینه و ناحیه کمر. بسته به شدت خمیدگی، اسکولیوز ممکن است به صورت ساده و غیرقابل مشاهده باشد یا در موارد شدیدتر، می‌تواند در ظاهر فرد قابل تشخیص و دیدن باشد.
علت ابتلا به اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
علت ابتلا به اسکولیوز ممکن است متنوع باشند، از جمله:
- عوامل ژنتیکی و ارثی
- ناتوانی‌های عضلانی
- نقص تشکیلی ستون فقرات
- عوامل عفونی
- التهابی
- آسیب‌های تروماتیک
- عوامل محیطی مانند نشستن یا ایستادن در وضعیت نامناسب و استفاده نادرست از وسایل نقلیه.
علائم اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
علائم و نشانه‌های انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خمیدگی ظاهری ستون فقرات
- عدم تراز بودن شانه‌ها و باسن
- عدم تراز بودن چشم‌ها
- در موارد شدیدتر، درد عضلانی و خستگی در ناحیه پشت و ناحیه کمر، تنگی نفس و مشکلات تنفسی، احساس فشار و ناحیه قلب و مشکلات هضمی می‌باشند.
۱_ خمیدگی ظاهری ستون فقرات
یکی از نشانه‌های اصلی اسکولیوز، خمیدگی ظاهری ستون فقرات به سمت راست یا چپ است. این خمیدگی ممکن است در قسمت‌های مختلف ستون فقرات رخ دهد.
۲_ عدم تراز بودن شانه‌ها و باسن
در اسکولیوز، شانه‌ها و باسن به طور ناهمزمان و ناهمسطح قرار می‌گیرند. یعنی یک شانه بالاتر و یک شانه پایین‌تر باشد یا یک باسن بزرگتر و یک باسن کوچکتر.
۳_ نامتقارن بودن چشم‌ها
در اسکولیوز شدید، چشم‌ها ممکن است در ارتفاع مختلف قرار بگیرند، به طوری که یک چشم بالاتر از دیگری باشد.
۴_ درد عضلانی و خستگی
افراد مبتلا به اسکولیوز ممکن است درد و خستگی در ناحیه پشت و ناحیه کمر تجربه کنند. این ممکن است به علت نامتعادل بودن عضلات و فشار غیرمتناسب بر روی ستون فقرات باشد.
۵_ تنگی نفس و مشکلات تنفسی
انحراف ستون فقرات در بخش‌های قفسه سینه می‌تواند به تنگی نفس، دشواری در تنفس عمیق و کاهش ظرفیت تنفسی منجر شود.
۶_ احساس فشار و ناحیه قلب
در برخی موارد، افراد ممکن است احساس فشار و تنگی در ناحیه قلب داشته باشند، به خصوص در اسکولیوز شدید.
۷_ مشکلات هضمی
برخی افراد ممکن است مشکلات هضمی مانند نفخ، سوء هاضمه و درد شکم در اثر انحراف ستون فقرات داشته باشند. مهم است برای تشخیص دقیق و درمان اسکولیوز، با پزشک ارتوپد یا فیزیوتراپیست مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین و نظارت شود.
انواع و علت انحراف ستون فقرات
انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز می‌تواند اشکال و انواع مختلفی داشته باشد. برخی از انواع رایج اسکولیوز عبارتند از:
۱_ اسکولیوز ایدیوپاتیک
این نوع اسکولیوز ناشناخته است و علت دقیق آن مشخص نیست. اکثر موارد اسکولیوز ایدیوپاتیک در دوران بچگی یا نوجوانی شروع می‌شود.
۲_ اسکولیوز تشکیلی
این نوع اسکولیوز به علت نقص تشکیلی در استخوان‌ها یا غضروف‌های ستون فقرات ایجاد می‌شود. مثلاً اسکولیوز کنجی در نتیجه نقص تشکیلی یا تغییرات ساختاری در استخوان‌های ستون فقرات ایجاد می‌شود.
۳_ اسکولیوز نژادی
برخی از افراد به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد اسکولیوز هستند و این نوع اسکولیوز به ارث رسیده است.
۴_ اسکولیوز دومی
این نوع اسکولیوز ناشی از عوامل خارجی مانند آسیب‌های تروماتیک، عفونت‌ها، عوامل عفونی و التهابی، اختلالات عضلانی و عوامل محیطی مانند نشستن یا ایستادن در وضعیت نامناسب است.
تشخیص انحراف ستون فقرات
تشخیص انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز اغلب با استفاده از روش‌ها و آزمایش‌های زیر انجام می‌شود:
۱_ بررسی پزشک
پزشک در ابتدا سوابق پزشکی و تاریخچه بیماری شما را جمع‌آوری می‌کند. سوابق خانوادگی و علایمی که شما تجربه میکنید را نیز بررسی می‌کند.
پزشک با معاینه فیزیکی بدن شما، به ویژه ناحیه پشت و ناحیه کمر، از نشانه‌ها و علایم مربوط به انحراف ستون فقرات آگاه می‌شود. او ممکن است شما را در حالت‌های مختلف بایستان، نشستن و خم شدن ارزیابی کند.
۲_ تصویربرداری
برای تأیید تشخیص و ارزیابی دقیق‌تر اسکولیوز، معمولاً از روشهای تصویربرداری مانند ایکس‌ری ستون فقرات، جذب انرژی کم (DEXA)، ماموگرافی (در صورت نیاز) و یا تصویربرداری با روشهای پیشرفته مثل رادیوگرافی با کمک کامپیوتر (CT scan) و تصویربرداری مغناطیسی هسته‌ای (MRI) استفاده می‌شود.
۳_ اندازه‌گیری زاویه خمیدگی
با استفاده از روشهای ساده مانند مقیاس زاویه‌گیری (goniometer)، زاویه خمیدگی ستون فقرات قابل اندازه‌گیری است. پس از تشخیص انحراف ستون فقرات، پزشک شما برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین خواهد کرد.
کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت در سعادت آباد
