مراقبت ها برای راه رفتن بعد از بازکردن گچ پا | (تمرینات+فیزیوتراپی)

درمان ورم پا بعد از باز کردن گچ

یکی از مشکلات مهمی که ممکن است بعد از باز کردن گچ پا به وجود آید، تورم پا است. در صورت به وجود آمدن چنین مشکلی حتما آن را جدی بگیرید، و به سرعت برای درمان آن اقدام کنید. در بیشتر موارد ورم پا بعد از برداشتن گچ آن طبیعی است و به مرور زمان بهبود پیدا می‌کند. 

برای کاهش درد ناشی از تورم، می‌توانید تمرینات گرم کردن مچ پا را انجام دهید. گرما می‌تواند میزان تورم و درد را کاهش دهد و آستانه تحمل شخص را افزایش دهد. علاوه ‌بر این، مصرف داروهای ضد التهاب و ضد درد، می‌تواند به کاهش تورم و درد کمک کند.

شایع‌ترین دلیل تورم پا پس از باز کردن گچ آن بی حرکتی مفصل است که می‌توانید با انجام دادن بعضی تمرینات و حرکات به قسمت آسیب دیده پا کمک کنید. 

نرمش‌ های پس از باز کردن گچ پا

پس از باز کردن گچ پا، انجام نرمش‌های ملایم نقش بسیار مهمی در بازگرداندن قدرت عضلات، افزایش دامنه حرکتی و کاهش خشکی مفصل دارد. این تمرین‌ها باید به‌آرامی و بدون ایجاد درد شدید انجام شوند تا روند بهبودی به‌طور ایمن و مؤثر پیش رود.

نمونه نرمش‌های ساده و مؤثر:

• حرکت مچ پا به بالا و پایین: در حالت نشسته، پا را به آرامی به سمت بالا و پایین حرکت دهید تا عضلات ساق و مچ فعال شوند.

• چرخش مچ پا: مچ پا را در جهت عقربه‌های ساعت و خلاف آن بچرخانید تا انعطاف مفصل افزایش یابد.

• جمع و باز کردن انگشتان پا: انگشتان پا را چند بار باز و بسته کنید تا جریان خون و تحرک کف پا بهبود یابد.

• کشیدن حوله با انگشتان پا: یک حوله روی زمین قرار دهید و با انگشتان پا آن را به سمت خود بکشید تا عضلات کف پا تقویت شوند.

۱. حرکات دامنه حرکتی مچ پا (ROM) 

این تمرین‌ها به کاهش سفتی و خشکی مفصل کمک می‌کند و معمولا اولین حرکات پس از برداشته شدن گچ هستند:

• بالا بردن پا به سمت صورت (dorsiflexion)

• پایین آوردن پا به سمت زمین (plantarflexion)

• گردش مچ پا به‌صورت دایره

• کشیدن انگشتان پا به‌سمت بدن و برعکس
  انجام این حرکت‌ها به بهبود انعطاف مفصل کمک می‌کند. 

۲. کشش با حوله (Towel Stretch) پس از باز کردن گچ پا

در حالت نشسته، حوله‌ای دور قسمت کف پا قرار دهید و به‌آرامی به سمت خود بکشید تا کشش ملایمی در ساق و کف پا ایجاد شود. این تمرین به افزایش انعطاف تاندون‌ها و عضلات ساق کمک می‌کند. 

۳. تقویت عضلات با باند کششی

تمرینات مقاومتی ساده برای عضلات مچ و ساق (با باند کششی) شامل:

• پایین و بالا بردن پا با مقاومت باند

• حرکات داخلی و خارجی مچ
  این تمرین‌ها قدرت عضلانی را باز می‌گردانند و به پیشگیری از لنگیدن کمک می‌کنند.

۴. تمرینات تعادلی بعد از باز کردن گچ پا

وقتی توان پا بهتر شد، تمرینات تعادلی را اضافه کنید، مانند:

• ایستادن روی یک پا

• بلند شدن روی پنجه یا پاشنه
  این تمرین‌ها به بهبود ثبات و کنترل حرکت کمک می‌کنند. 

۵. تمرینات تکمیلی در حالت نشسته پس از باز کردن گچ پا

• نقاشی کردن حروف الفبا با انگشتان پا (ankle alphabet)

• گرفتن اشیاء کوچک با انگشتان پا
  این حرکات به بهبود هماهنگی عضلانی و دامنه حرکتی کمک می‌کنند. 

نکات مهم هنگام انجام تمرین‌ها

• حرکت‌ها باید آرام و بدون درد شدید باشد.

• در صورت افزایش درد ناگهانی یا ورم غیرطبیعی، تمرین را متوقف و با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنید.

• بهتر است تمرین‌ها با فیزیوتراپیست برنامه‌ریزی و نظارت شده انجام شوند تا از پیشرفت مناسب اطمینان حاصل شود.

مدت زمان گچ گرفتن پا

مدت زمان گچ گرفتن پا به نوع شکستگی، محل آسیب و شدت آن بستگی دارد و معمولاً توسط پزشک تعیین می‌شود. در بیشتر موارد:

• شکستگی ساده استخوان ساق یا مچ پا: حدود ۴ تا ۶ هفته

• شکستگی‌های شدید یا همراه با آسیب رباط‌ها: ۶ تا ۸ هفته یا بیشتر

• شکستگی‌های پیچیده یا نیازمند جراحی: ممکن است تا ۳ ماه گچ یا روش‌های دیگر بی‌حرکتی لازم باشد

در طول این مدت، پا باید ثابت نگه داشته شود تا استخوان و بافت‌های اطراف آن به طور کامل ترمیم شوند. حتی بعد از باز کردن گچ، عضلات ضعیف شده و مفصل خشک ممکن است باعث درد، تورم و لنگیدن موقت شود.

💡 نکته: برای بازگشت سریع‌تر به راه رفتن طبیعی، رعایت مراقبت‌های بعد از باز کردن گچ، نرمش‌های ملایم و در صورت نیاز فیزیوتراپی اهمیت زیادی دارد.

طریقه باز کردن گچ پا

باز کردن گچ پا باید تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپیست و با تجهیزات مخصوص انجام شود تا از آسیب به پوست، عضلات یا استخوان جلوگیری شود. مراحل کلی به صورت علمی به شرح زیر است:

1. ارزیابی وضعیت پا
   پزشک یا تکنسین قبل از باز کردن گچ، سلامت پوست، وجود تورم یا زخم‌های احتمالی و ترمیم استخوان را بررسی می‌کند.

2. استفاده از ابزار مخصوص (آمپوتور گچی یا اره گچ‌بر)
   گچ با اره مخصوص به صورت ملایم و لرزاننده برش داده می‌شود. این اره فقط گچ را برش می‌دهد و به پوست آسیبی نمی‌رساند.

3. باز کردن گچ به آرامی
   پس از برش کامل، گچ با فشار کم و به آرامی از دور پا جدا می‌شود تا هیچ فشاری به عضلات و مچ وارد نشود.

4. تمیز کردن و مراقبت پوست
   پس از برداشتن گچ، پوست خشک و حساس است. معمولاً شستشو با آب ولرم و استفاده از کرم مرطوب‌کننده توصیه می‌شود.

5. آغاز نرمش و فیزیوتراپی
   پس از باز کردن گچ، نرمش‌های ملایم، بالا نگه داشتن پا و در صورت نیاز فیزیوتراپی شروع می‌شود تا قدرت عضلات و دامنه حرکتی به تدریج بازگردد.

💡 نکته: هرگز نباید خودسرانه گچ پا را در خانه باز کنید؛ انجام این کار بدون ابزار و تجربه می‌تواند باعث آسیب شدید یا شکستگی مجدد شود.

عوارض پس از باز شدن گچ پا

پس از برداشتن گچ پا، بدن نیاز به زمان برای بازگشت عملکرد طبیعی و قدرت عضلانی دارد و معمولاً برخی عوارض موقت یا گاهی طولانی‌مدت رخ می‌دهد. این عوارض طبیعی هستند اما باید به آنها توجه کرد تا بهبود سریع‌تر و ایمن‌تر انجام شود.

شایع‌ترین عوارض پس از باز شدن گچ پا:

1. درد و سفتی مفصل
   بی‌حرکتی طولانی باعث خشکی مفصل و ضعف عضلات می‌شود و حرکت اولیه پا ممکن است با درد همراه باشد.

2. تورم و کبودی
   کاهش گردش خون در دوران گچ گرفتن و بازگشت ناگهانی خون می‌تواند باعث ورم و کبودی خفیف شود.

3. ضعف عضلانی و لنگیدن
   تحلیل عضلات ساق و مچ پا منجر به ضعف و لنگیدن هنگام راه رفتن می‌شود.

4. کاهش دامنه حرکتی
   مفصل ممکن است محدود و سفت شده باشد و نیاز به نرمش و فیزیوتراپی برای بازگشت کامل داشته باشد.

5. خشکی و حساسیت پوست
   پوست زیر گچ خشک، پوسته‌پوسته یا حساس می‌شود و نیاز به مراقبت و مرطوب‌کننده دارد.

6. خستگی سریع پا
   به دلیل ضعف عضلات و عدم تحمل وزن، پا ممکن است سریع خسته شود و نیاز به استراحت داشته باشد.

💡 نکته: بیشتر این عوارض با نرمش‌های پس از باز کردن گچ، بالا نگه داشتن پا، ماساژ ملایم و در صورت نیاز فیزیوتراپی کاهش می‌یابند و به تدریج عملکرد طبیعی پا باز می‌گردد.

نقاهت بعد از باز کردن گچ پا

پس از برداشتن گچ پا، بدن به زمانی نیاز دارد تا قدرت عضلات، دامنه حرکتی مفاصل و تعادل پا به حالت طبیعی بازگردد. دوره نقاهت بسته به شدت آسیب اولیه، مدت زمان گچ گرفتن و سن بیمار متفاوت است، اما معمولاً چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد.

مراحل مهم نقاهت پس از باز کردن گچ:

1. استراحت اولیه و کاهش فشار روی پا
   در روزهای ابتدایی، پا نباید فشار زیاد تحمل کند. استفاده از عصا یا تکیه‌گاه توصیه می‌شود.

2. انجام نرمش‌ها و حرکات ملایم
   نرمش‌های مچ، ساق و انگشتان پا به بازگرداندن انعطاف، کاهش تورم و تقویت عضلات کمک می‌کنند.

3. بالا نگه داشتن پا و کنترل تورم
   بالا نگه داشتن پا هنگام استراحت باعث کاهش ورم و درد می‌شود.

4. فیزیوتراپی و تمرینات تعادلی
   در صورت ضعف عضلانی یا لنگیدن پا، فیزیوتراپی به بازگرداندن تعادل و توان حرکتی کمک می‌کند.

5. بازگشت تدریجی به فعالیت‌های روزمره
   قدم زدن و انجام فعالیت‌های معمول باید به آرامی افزایش یابد تا فشار ناگهانی به پا وارد نشود.

💡 نکته: رعایت دقیق مراقبت‌ها و انجام تمرینات به صورت منظم، دوره نقاهت را کوتاه‌تر و بازگشت عملکرد طبیعی پا را تضمین می‌کند.

فیزیوتراپی پا در منزل بعد از باز کردن گچ پا

پس از باز کردن گچ پا، ضعف عضلات، خشکی مفاصل و کاهش تعادل شایع است و فیزیوتراپی نقش بسیار مهمی در بازگرداندن توان حرکتی و کاهش درد دارد. انجام فیزیوتراپی در منزل، به ویژه برای افرادی که رفت‌وآمد به مراکز درمانی برایشان دشوار است، یک روش راحت و مؤثر برای تسریع روند بهبودی است.

مزایای فیزیوتراپی پا در منزل:

• بازگرداندن دامنه حرکتی و انعطاف مفصل با تمرینات ملایم مچ، ساق و انگشتان

• تقویت عضلات ضعیف شده با تمرینات مقاومتی سبک

• کاهش تورم و درد با تمرینات مناسب و ماساژ ملایم

• بهبود تعادل و الگوی راه رفتن به صورت تدریجی و کنترل شده

تمرینات معمول فیزیوتراپی در منزل:

• حرکت دادن آرام مچ پا به بالا، پایین و چرخشی

• جمع و باز کردن انگشتان پا

• کشش ملایم با حوله یا باند کششی

• تمرینات تعادلی مانند ایستادن روی یک پا یا روی پنجه

💡 نکته: برای نتیجه بهتر، برنامه تمرینی فیزیوتراپی پا در منزل باید تحت نظر متخصص طراحی شود و شدت تمرینات به تدریج افزایش یابد تا از آسیب یا درد اضافی جلوگیری شود.

جمع‌بندی مقاله: مراقبت‌های بعد از باز کردن گچ پا

پس از برداشتن گچ پا، رعایت مراقبت‌های ویژه نقش کلیدی در بازگشت سریع و ایمن عملکرد پا دارد. بی‌حرکتی طولانی باعث ضعف عضلات، خشکی مفاصل، تورم و لنگیدن موقت می‌شود، اما با انجام نرمش‌های ملایم، بالا نگه داشتن پا، ماساژ آرام و استفاده از داروهای تجویز شده می‌توان این مشکلات را کاهش داد. پوشیدن کفش مناسب، مراقبت از پوست، رعایت استراحت کافی و در صورت نیاز فیزیوتراپی در منزل یا مرکز درمانی نیز به بازگرداندن تعادل و قدرت عضلات کمک می‌کند.

رعایت این مراقبت‌ها نه تنها درد و تورم را کاهش می‌دهد، بلکه باعث بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره و راه رفتن طبیعی می‌شود. با صبر و پیروی از توصیه‌های پزشک و فیزیوتراپیست، دوره نقاهت کوتاه‌تر و نتایج بهبودی پایدارتر خواهد بود.

سوالات متداول 

آیا لنگیدن بعد از باز کردن گچ پا طبیعی است؟

بله، در اکثر موارد طبیعی است و با نرمش و فیزیوتراپی برطرف می‌شود.

چه مدت بعد از باز کردن گچ می‌توان عادی راه رفت؟

معمولاً بین چند هفته تا چند ماه بسته به شدت آسیب.

آیا همه بیماران به فیزیوتراپی نیاز دارند؟

خیر، اما در صورت ضعف، درد یا لنگیدن شدید، فیزیوتراپی توصیه می‌شود.