به دلیل ساختار پیچیده مچ، تشخیص علت درد مچ پا در بسیاری از موارد نیاز به عکس‌برداری و ام‌آرآی دارد. اما علت درد مچ پا در زنان (پای راست و چپ) معمولا به دلیل ضعف جسمی، گردش خون ضعیف، استفاده بیش از حد و نادرست (معمولا در باشگاه و یا نظافت روزانه منزل)، وجود واریس و یا در موارد شدید تر نشانه ای از یک مشکل ارتوپدی و عروقی باشد.
ایستادن طولانی و وارد کردن فشار روی یکی از پاها حین انجام وظایف روزانه مانند ظرف شستن، میتواند میزان آسیب پذیری و ضعف در آن مچ پا (راست یا چپ) را بیشتر کند. در چنین شرایطی فیزیوتراپی مچ پا میتواند ضعف پای شما را به راحتی درمان کند.
تاندون آشیل، ماهیچه‌ها را به استخوان‌ها متصل کرده و حرکت را تسهیل میکنند. در صورت وجود مشکل در یکی از این رباط ها یا تاندون ها درد در مچ پا را احساس خواهید کرد.
دلایل کلی درد مچ پا
- ضعف مچ پا
- ورزش شدید
- پیچ خوردگی
- بورسیت (Bursitis)
- تاندونیت (Tendonitis)
- شکستگی
- نقرس
- صافی کف پا
- پارگی تاندون آشیل
- آسیب‌های تاندون پرونئال
- فشرده شدن عصب
- عفونت
- بونیون
- نوروپاتی
- مشکلات قلبی‌عروقی
علت درد مچ پا هنگام راه رفتن چیست؟
درد مچ پا در حین راه رفتن میتواند ناشی از آسیب‌هایی مانند رگ‌به‌رگ‌شدن یا شکستگی قبلی در استخوان‌های مچ پا باشد. آسیب‌های ناشی از استفاده بیش از حد مانند تاندونیت یا بورسیت نیز میتواند منجر به درد شود. برخی از افراد که دچار آرتریت و سایر انواع التهاب مفصل هستند نیز هنگام راه رفتن دچار درد مچ پا میشوند.
بهترین مسکن برای درد مچ پا
تعیین بهترین مسکن برای درد مچ پا، به مشخص بودن علت درد مچ پا بستگی دارد، اما گزینه‌های رایج شامل مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن برای تسکین درد عمومی و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین) یا ناپروکسن (Aleve) برای کاهش درد و التهاب در موضع است.
برای اسپاسم عضلانی یا درد شدیدتر، پزشک ممکن است شل‌کننده‌های عضلانی یا داروهای مسکن قوی‌تر را تجویز کند. درمان‌های موضعی مانند کرم‌ها یا چسب‌های حاوی منتول، کپسایسین یا لیدوکائین هم می‌توانند تسکین موضعی ایجاد کنند. گاهی نیز استفاده از کمپرس یخ، برای کاهش درد، تورم و کبودی در ناحیه مچ پا توصیه میشود.
علت درد مچ پا از نظر ارتوپدی
در صورتیکه آگاه به این قضیه هستید که ضربه ای به مچ پای شما وارد شده، و یا قسمت خاصی در مچ پای شما درد می کند موارد زیر دلایلی هستند که شما باید آنها را در نظر داشته باشید:
۱_ ضعف مچ پا
ضعف مچ پا میتواند ناشی از آسیب‌های قبلی، مانند رگ‌به‌رگ شدن حین ورزش، دویدن، پیاده روی، یا از بیماری‌های عصبی عضلانی باشد که بر قدرت و ثبات عضلانی تأثیر می‌گذارد. این ضعف توانایی حمایت از مچ پا در حین حرکت را کاهش داده و خطر آسیب را بیشتر می‌کند.
۲_ پیچ خوردگی
پیچ خوردن مچ پا رایج‌ترین علت درد مچ پا است و زمانی رخ می‌دهد که رباط‌هایی که استخوان‌های مچ پا را به هم متصل میکنند، کشیده یا پاره شوند. این عارضه معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که پا ناگهان به سمت داخل یا خارج بچرخد. علائم شامل درد، تورم، کبودی و مشکل در راه رفتن است.
۳_ بورسیت (Bursitis)
بورسیت به التهاب بورس‌ها گفته میشود. بورس‌ها کیسه‌های کوچک پر از مایعی هستند که از استخوان‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌های نزدیک مفاصل محافظت میکنند. در مچ پا، بورسیت به دلایل زیر ایجاد میشود:
- استفاده بیش از حد از مچ
- تروما یا ضربه به مچ پا
- مشکلات پزشکی مانند نقرس یا آرتریت روماتوئید
- کفش نامناسب
۴_ تاندونیت (Tendonitis)
تاندونیت، التهاب تاندون است و تاندون طناب ضخیمی است که ماهیچه را به استخوان می‌چسباند. در مچ پا، معمولاً تاندون آشیل یا تاندون‌های پرونئال دچار التهاب میشوند. این مشکل میتواند ناشی از استفاده بیش از حد، افزایش ناگهانی فعالیت یا کفش نامناسب باشد. علائم تاندونیت شامل درد، تورم و سفتی، بهخصوص در صبح یا بعد از فعالیت است.
۵_ شکستگی
شکستگی در یک یا چند استخوان مچ پا معمولاً در اثر افتادن، ضربه مستقیم یا پیچ خوردگی ایجاد میشود. علائم شامل درد شدید، تورم، کبودی و ناتوانی در تحمل وزن روی پای آسیب دیده است.
درد مچ پای راست نشانه چیست؟
علت درد مچ پای راست با علت درد مچ پای چپ تفاوتی ندارد. اما گاهی ممکن است روش انداختن وزن روی پاها، روش ایستادن و یا راه رفتن، سبب درگیری یک مچ شده و با افزایش فشار روی آن، سبب درد شود. برای مثال، کج راه‌رفتن، کجی زانوها، کفش نامناسب و یا عادات نامتقارن راه رفتن میتواند علت درد مچ پای راست باشد. و یا متقابلا در صورت وارد کردن فشار بیشتر حین فعالیت روی پای چپ، در این ناحیه بیشتر باشد.
چرا اغلب زنان در مچ پای چپ خود احساس درد میکنند؟
اگرچه درد مچ پا هم در زنان و هم در مردان رایج است، درد مچ پا (چه راست و چه چپ) زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می‌دهد. علت درد مچ پا در زنان به دلیل ترکیبی از عوامل آناتومیکی، هورمونی و شیوه زندگی است.
۱_ پوشیدن کفش نامناسب توسط زنان
زنان بیشتر از کفش‌های پاشنه بلند و مد روز استفاده میکنند. این کفش‌ها وزن بدن را به جلو منتقل کرده و خطر پیچ خوردگی مچ پا و آسیب‌های دیگر را افزایش می‌دهند. علاوه‌بر این پوشیدن صندل‌های گشاد و بدون بند نیز می‌توان علت درد مچ پا در زنان باشد؛ زیرا احتمال آسیب را افزایش می‌دهد.
۲_ تفاوت‌های هورمونی با مردان
هورمون‌ها، به ویژه استروژن، می‌توانند بر شلی رباط تأثیر بگذارند. در زمان‌های خاصی از چرخه قاعدگی یا بارداری، افزایش سطح استروژن و ریلکسین عضلات میتواند رباط‌ها را انعطاف‌پذیرتر و ناپایدارتر کرده و خطر آسیب‌دیدگی مچ پا را افزایش دهد.
۳_ تفاوت‌های آناتومی
زنان معمولاً لگن پهن‌تری نسبت به مردان دارند که میتواند بر راه رفتن و هم‌ترازی پاها و مچ پا تأثیر بگذارد. این هم میتواند منجر به افزایش فشار روی مچ پا و افزایش خطر آسیب شود.
۴_ تراکم استخوان و توده عضلانی
زنان معمولاً تراکم استخوان و توده عضلانی کم‌تری در مقایسه با مردان دارند، که آنها را مستعد شکستگی‌های استرسی و سایر آسیب‌های مرتبط با استخوان، از جمله آسیب‌های مچ پا می‌کند.
۵_ مشارکت در ورزش و فعالیت‌ها
زنانی که بیشتر ورزش میکنند، بیشتر در معرض آسیب به مچ پا هستند.
۶_ وزن بیشتر
زنان در دوره‌هایی از زندگی مانند بارداری، وزن بیشتر را تجربه میکنند. این وزن بیشتر، خود میتواند علت درد مچ پا در زنان باشد.
علت درد مچ پا
دیگر علت درد مچ پا شامل موارد زیر است:
- نقرس: نوعی آرتریت ناشی از تجمع کریستال‌های اسید اوریک.
- صافی کف پا: عدم حمایت قوس مناسب که منجر به تغییر مکانیک راه رفتن میشود.
- پارگی تاندون آشیل: پارگی کامل تاندون آشیل
- آسیب‌های تاندون پرونئال: آسیب به سایر تاندون‌هایی که مچ پا را تثبیت میکنند.
- فشرده‌سازی عصب: شرایطی مانند سندرم تونل تارسال که اعصاب مچ پا را فشرده می‌کند.
- عفونت‌ها: عفونت های باکتریایی که باعث تورم و درد میشوند.
- بونیون: برآمدگی استخوانی در پایه شست پا که باعث تغییر مکانیک راه رفتن می شود.
- نوروپاتی: آسیب عصبی که اغلب با دیابت همراه است.
- مشکلات قلبی‌عروقی: مانند سفت‌شدن رگ‌های پا
- ورزش: ورزش شدید میتواند علت درد مچ پا باشد.
کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت در سعادت آباد (سعید مزین)
