درد فک بالا نزدیک گوش دلایل متنوعی مانند اختلالات مفصلی، مشکلات دندانی، سینوزیت و … را شامل میشود. این نوع درد می تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد و در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد کند. برای درمان درد فک، راهکارهایی متناسب با علل ایجاد، مانند درمان‌های دارویی، خود مراقبتی و یا منیپولیشن توسط فیزیوتراپ تجویز میشود.
علت درد فک بالا نزدیک گوش چیست؟
یکی از دلایل شایع درد در فک بالا نزدیک گوش، اختلال در مفصل تمپورومندیبولار است (temporomandibular joint) که به آن TMJ گفته میشود، در همچین مواقعی ممکن است وز وز گوش را هم تجربه کنید، با این حال گاهی ممکن است این درد علل دیگری مانند موارد زیر داشته باشد:
- مشکلات دندانی: پوسیدگی دندان، بیماری لثه، آبسه دندان یا دندان ترک‌خورده میتواند باعث درد در فک بالایی نزدیک گوش شود.
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ): همان‌طور که گفتیم، اختلال عملکرد TMJ که فک را به جمجمه متصل می‌کند، میتواند باعث درد در مفصل فک و نواحی مجاور از جمله گوش میشود.
- التهاب سینوزیت: التهاب یا عفونت سینوس‌ها نیز میتواند باعث درد در دندان‌های بالا و ناحیه فک شود که اغلب به سمت گوش منعکس میشود.
- عفونت گوش: گاهی اوقات عفونت گوش میتواند باعث این درد شود.
- نورالژی سه قلو: این مشکل با درد مزمن همراه است. نورالژی سه قلو، عصب سه قلو را تحت تاثیر قرار می‌دهد و میتواند باعث درد شدید و تیرکشیدن در فک و صورت شود.
- دندان قروچه: دندان قروچه یا فشردن دندان‌ها میتواند منجر به درد فک شود که ممکن است به گوش بزند.
- مشکلات عروقی: گاهی اوقات، مشکل در سیستم عروقی میتواند سبب درد در ناحیه فک شود. برای مثال آرتریت تمپورال یا آرتریت سلول غول‌پیکر و آنژین از جمله این مشکلات است.
- استئومیلیت: در موارد نادر، نوعی عفونتی به نام استئومیلیت میتواند این درد را ایجاد کند.
- سردردهای تنشی: سردردهای تنشی ناشی از استرس هستند و ممکن است با درد فک، در نزدیکی گوش حس شوند.
نشانه های درد فک
علائم درد فک بالا بغل گوش، بسته به علت زمینه‌ای ممکن است متفاوت باشد. برخی از علائم رایج شامل موارد زیر است:
- درد یا ناراحتی در ناحیه فک بالا، نزدیک گوش
- گوش‌درد یا احساس کری گوش
- درد یا حساسیت فک، به‌ویژه هنگام جویدن یا بازکردن دهان
- صدای کلیک یا تق‌تق در هنگام حرکت فک
- سردرد یا میگرن که با درد فک همراه است.
- تورم یا حساسیت در مفصل فک
- مشکل در باز یا بسته‌کردن کامل دهان
- حساسیت یا درد دندان در دندان‌های بالا
- درد گردن یا شانه که ممکن است با درد فک همراه باشد
- حساسیت مفاصل و عضلات
- محدوده حرکتی محدود
- مشکلات تراز فک
- سرگیجه
- قفل‌شدن فک
- دردی مبهم و یا احساس درد تیز و خنجری
علت صدا دادن و تق تق کردن فک
صدای کلیک یا تق‌تق در مفصل فک میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ): این بیماری مفصل فک و عضلات اطراف آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث درد، سفتی و صدای کلیک یا تق‌تق در هنگام حرکت‌دادن فک میشود.
- آرتریت: استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید در مفصل فک میتواند منجر به التهاب، درد فک و صدای کلیک شود.
- ناهماهنگی فک: اگر فک به‌درستی در یک راستا قرار نگیرد، میتواند باعث حرکت غیرطبیعی مفصل شده و صداهای کلیک یا تق‌تق ایجاد کند.
- آسیب یا تروما: آسیب قبلی به مفصل فک یا ساختارهای اطراف آن میتواند منجر به این صداها شود.
- دندان قروچه (براکسیسم): فشردن یا ساییدن دندان‌ها میتواند به مفصل فک فشار وارد کرده و باعث کلیک یا تق‌تق آن شود.
- استرس یا تنش: استرس یا تنش عاطفی نیز میتواند باعث سفتی عضلانی در ناحیه فک شود که خود صدای تق‌تق ایجاد می‌کند.
- بیماری دژنراتیو مفصل: شرایطی که باعث تخریب ساختارهای مفصلی میشود، میتواند منجر به صداهای کلیک یا ترکیدن شود.
- تروما ناشی از تصادف یا آسیب ناشی از ورزش
- ناهنجاری‌های اسکلتی در مفصل فک
اختلال مفصل گیجگاهی فکی
اختلال مفصل گیجگاهی فکی یا اختلال TMJ مشکلی است که مفاصل و ماهیچه‌های فک را تحت تاثیر قرار می‌دهد و میتواند باعث درد و ناراحتی در مفصل و ماهیچه‌هایی شود که حرکت فک را کنترل می‌کنند. علائم شایع اختلال TMJ عبارتند از درد فک، صدای کلیک یا تق‌تق فک، مشکل در جویدن و سردرد.
علت دقیق اختلال TMJ اغلب نامشخص است، اما میتواند توسط عواملی مانند دندان قروچه، استرس و آسیب به فک ایجاد شود. بسته به‌شدت بیماری، گزینه‌های درمانی برای اختلال TMJ ممکن است شامل تغییر سبک زندگی، تکنیک‌های مدیریت درد، و مداخلات دندانی یا جراحی باشد.
درمان درد فک بالا بغل گوش
درمان درد در فک بالا نزدیک گوش توسط فیزیوتراپیست با توجه به علت آن انجام میشود.َ
- اگر درد فک مربوط به مشکلات دندانی مانند پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا آبسه دندان باشد، با استفاده از خدمات دندان‌پزشکی برطرف میشود.
- اگر درد به دلیل سینوزیت یا احتقان سینوس باشد، با داروهای ضداحتقان بدون نسخه یا تجویزی، اسپری‌های بینی، شست‌و‌شوی بینی با نمک یا آنتی بیوتیک درمان میشود. استنشاق بخار آب و هیدراته ماندن نیز میتواند به کاهش فشار سینوسی کمک کند.
- برای دردهای مرتبط با TMJ، شما باید به یک فیزیوتراپ با تجربه مراجعه کنید.
- اگر درد مربوط به عفونت گوش باشد، درمان ممکن است شامل آنتی بیوتیک (اگر عفونت باکتریایی باشد)، قطره گوش، مسکن‌ها و کمپرس گرم باشد.
علت درد فک هنگام جویدن
درد فک هنگام جویدن میتواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، مشکلات دندانی، مانند پوسیدگی دندان یا بیماری لثه، نامرتبی دندان‌ها یا فک، دندان قروچه، استرس و تنش در فک باشد. اما اختلال TMJ یکی از علل شایع درد فک در حین جویدن است.
در موارد دیگر نیز میتواند ناشی از سندرم درد میوفاشیال گیجگاهی فکی در بیمارانی که مفصل گیجگاهی فکی طبیعی دارند رخ دهد. معمولا ناشی از تنش عضلانی، خستگی یا (به ندرت) اسپاسم در عضلات جونده است. علائم شامل درد و حساسیت در داخل و اطراف ساختارهای جونده یا ارجاع به نقاط دیگر در سر و گردن، و اغلب، اختلالات حرکتی فک است.
تشخیص بر اساس شرح حال و معاینه فیزیکی است. درمان محافظه‌کارانه، از جمله مسکن‌ها، آرام‌سازی عضلانی، اصلاح رفتار پارافانکشنال (مانند فشردن دندان‌ها و ساییدن دندان)، و استفاده از وسایل دهان معمولاً مؤثر است. اما در فیزیوتراپی فک قطعا میتواند شما را از درد برهاند.
نورالژی سه قلو
نورالژی سه قلو مشکلی است که با درد ناگهانی، شدید و تیز صورت مشخص میشود که اغلب با تحریک خفیف عصب سه قلو، که مسئول احساس در صورت است، ایجاد می‌گردد. درد معمولاً به‌صورت شوک الکتریکی توصیف میشود و میتواند شدید و ناتوان کننده باشد. تصور میشود که نورالژی سه قلو ناشی از تحریک یا فشرده شدن عصب سه قلو است که میتواند به دلیل عوامل مختلفی مانند فشار عروق خونی بر روی عصب، مولتیپل اسکلروزیس یا تومور باشد.
درد فک یکی از علائم شایع نورالژی سه قلو است؛ زیرا عصب سه قلو منشعب میشود تا حس را در فک، گونه‌ها و سایر نواحی صورت ایجاد کند.
به‌طور کلی درد فک در ناحیه بالا و نزدیکی دندان‌ها، علائم مختلفی دارد و درمان درد فک بالا در کنار گوش، بسته به نوع درد و علت بوجود آمدن آن، انجام میشود.
کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت (سعید مزین) در سعادت آباد
