بیماری سندروم پای کوتاه شرایطی را به وجود می آورد که در آن یک پا کوتاهتر از پای دیگر است. کوتاهتر بودن یک پا از پای دیگر، وزن و همچنین استرس بیشتری را به یک طرف از بدن وارد میکند. این سندرم بدن را از حالت تعادل خارج می کند و باعث درد و مشکل در مفاصل سراسر بدن می شود. اما ایا تنها راه درمان جراحی است، یا درمان کوتاهی پا با فیزیوتراپی امکان پذیر است؟
خوشبختانه راه های متفاوتی برای درمان این عارضه وجود دارد. برای شناخت بیشتر این روش ها و در صورت نیاز به دریافت خدمات مربوطه و درمان کوتاهی پا با فیزیوتراپی، کارشناسان فیزیوتراپی خانه سلامت (سعید مزین) آماده ارائه خدمات فیزیوتراپی و فیزیوتراپی در منزل تهران، کرج می باشد.
شما میتوانید برای دریافت مشاوره رایگان و ثبت نوبت روی دکمه زیر کلیک و با کارشناسان ما ارتباط بگیرید:
درمان کوتاهی پا با فیزیوتراپی
اختلاف طول پاها ممکن است خیلی خفیف و ساده باشد. شاید هم با ایجاد درد زیاد، سلامت و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. در بعضی موارد استفاده از یک کفی طبی میتواند اختلاف جزئی طول پا را کاهش دهد، اما در بعضی موارد بیمار به درمان کوتاهی پا با فیزیوتراپی نیاز دارد. بنابراین روش مورد استفاده برای رفع اختلاف غیر طبیعی طول پاها و درمان این اختلال، به شدت آن بستگی دارد. درمان کوتاهی پا با فیزیوتراپی بسیار کارآمد است و هیچ خطری برای سلامت فرد ندارد. از طرفی احتمال آسیب عضلات و مفاصل شما را به حداقل میرساند.
البته اگر برای شما ممکن نیست که بارها برای جلسات متعدد به کلینیک بروید یا رفت و آمدها هزینه بر است و باید هر بار از محل کار خود مرخصی بگیرید، کافی است در مرکز فیزیوتراپی خانه سلامت برای فیزیوتراپی در منزل درخواست دهید.
درمان کوتاهی پا با روشهای غیر جراحی
اختلاف دقیق بین دو پا با انجام تست آزمایشگاهی مشخص میشود. برای شروع درمان و اصلاح کوتاهی پا، به شرایط سنی بیمار و میزان اختلاف طول پاها توجه میشود. در صورت اختلاف طول کمتر از ۲ سانتیمتر، پزشک برای اصلاح این اختلاف جزئی روشهای غیر جراحی را پیشنهاد میدهد.
۱_ درمان کوتاهی پا با کفی طبی
کفیهای طبی با داشتن اندازههای مختلف در انواع کفشها قابل استفاده هستند. به کمک این کفیها، اندازه پاها با هم برابر و وضعیت راه رفتن، ایستادن و دویدن بیمار بهتر میشود.
۲_ درمان کوتاهی پا با فیزیوتراپی
در بیشتر موارد برای کاهش درد کوتاهی پا از روش فیزیوتراپی استفاده میشود. در درمان کوتاهی پا با فیزیوتراپی با کشش عضلات مختلفی مثل عضله ایلیوپسواس، عضله همسترینگ، عضله نزدیککننده ران، عضله گلابی شکل و… این اختلال درمان میشود. یکی از رایجترین درمانهای فیزیوتراپی هم مراقبت کایروپراکتیک است که در تنظیم مهرههای ستون فقرات نقش مهمی دارد.
۳_ درمان کوتاهی پا با روش جراحی
اگر اختلاف طول پاها بیش از اندازه باشد، پزشک روش جراحی را پیشنهاد میدهد. جراحی دارای دو روش افزایش طول پای کوتاه و کوتاه کردن ساق پای بلند است. در بیمارانی که دوره رشد آنها تمام شده است، با استفاده از جراحی باز بخشی از استخوان پا را تراشیده و ساق آن را کوتاه میکنند. برای بیمارانی که اختلاف طول زیادی بین پاهایشان دارند، روش جراحی افزایش طول پا مناسب است.
۴_ ورزش برای درمان کوتاهی پا
ورزش کردن تاثیر بسزایی بر درمان اختلاف طول پاها دارد. برخی حرکات کششی هستند که در کشش و تقویت عضلات پاها نقش دارند. تمرین و تکرار این ورزشها در کنار درمان کوتاهی پا با فیزیوتراپی یکی از بهترین شیوهها برای برطرف کردن این اختلال است. این ورزشها معمولا شامل حرکات کششی هستند که عضلات پاها را تقویت کرده و باعث درمان درد ناشی از کوتاهی پا در لگن یا زانوها میشوند.
۵_ کایروپراکتیک
فرآیند کایروپراکتیک یک درمان غیر تهاجمی، منظم و عملی در زمینه فیزیوتراپی است که تمرکز اصلی درمان را بر روی ستون فقرات، مفاصل، عضلات و سیستم عصبی گذاشته است. دستکاری مهرههای ستون فقرات یا سایر مفاصل، یکی از متداولترین درمانهایی است که کایروپراکتیک بکار میگیرد.
برای انجام این کار، فیزیوتراپیست از دستان خود کمک گرفته و نیروی آنها را به مفصل شما انتقال میدهد. این کار به بازیابی حرکت طبیعی مفصل و بهبود عملکرد آن کمک زیادی میکند. از این رو کایروپراکتیک یکی از بهترین روشهای درمان کوتاهی پا با فیزیوتراپی است.
۶_ پاندیکولاسیون
به کشش بدن و خمیازه کشیدن در هنگام بیدار شدن، پاندیکولاسیون گفته میشود. این روش طبیعی سیستم عصبی برای بیدار کردن سیستم حسی حرکتی ما است. تمایل به انجام پاندیکولاسیون بهصورت خودکار در انسانها و تمام جانوران مهره دار وجود دارد. این عمل یک پاسخ ذاتی به احساس عدم حرکت و ایجاد تنش در عضلات است و میتواند به درمان اختلالات استخوانی مثل اختلاف طول پاها کمک کند.
اختلال کوتاهی پا در انواع مختلف
سندروم کوتاهی پا یا اختلاف طول پاها تا حدود ۵/۱ سانتیمتر قابل تحمل و تقریبا طبیعی است. اما اگر این اختلاف بیش از اندازه شود، عوارض غیر قابل تحملی برای بیمار دارد. اختلال کوتاهی پا دارای دو نوع متفاوت است:
۱_ اختلال آناتومیک
به کوتاه بودن ساختاری پاها از هم، اختلال آناتومیک گفته میشود. در این اختلال بهصورت فیزیکی استخوان یکی از پاها کوتاهتر از پای دیگر است که معمولا در اثر عوامل مادرزادی یا عوامل اکتسابی مثل ضربه، شکستگی، بیماری و… در فرد ایجاد شده است. اصلاح اختلال آناتومیک از طریق روش جراحی و غیر جراحی امکانپذیر است.
۲_ اختلال عملکردی
اختلال عملکردی به صورت غیر ساختاری بوده و علت آن به کوتاهی استخوانی و فیزیکی مربوط نمیشود. در این اختلال ایجاد تغییراتی در مکانیسم عملکردی اندام، باعث اختلاف طول پاها میشود. ضعف و کوتاهی عضلانی، انقباض مفصل و منطبق نبودن محور مکانیکی استاتیک باعث حرکت غیر عادی مفاصل ران، زانو و مچ پا میشود. در نهایت هم اختلال کوتاهی پا در بیمار به وجود میآید. درمان کوتاهی پا با فیزیوتراپی بهترین روش برای بهبود بیماران دچار اختلال عملکردی محسوب میشود.
شایعترین علتهای بروز کوتاهی پا
اختلاف طول پاها دلایل مشخصی دارد که مادرزادی یا غیر مادرزادی هستند. در دلایل مادرزادی بیمار از بدو تولد دچار اختلال کوتاهی پا بوده و در دلایل غیر مادرزادی بیمار به صورت اکتسابی دچار این عارضه استخوانی شده است. به طور کلی شایعترین علتهای بروز کوتاهی پا موارد زیر را شامل میشود:
- مبتلا بودن به اختلال پا چنبری
- مبتلا بودن به التهاب مفاصل یا عفونت استخوانی در کودکی
- مبتلا بودن به بیماریهای عصبی و عضلانی مثل فلج اطفال
- مبتلا بودن به بیماریهای مادرزادی مثل اولیر، نوروفیبروماتوز یا اگزوستوز متعدد
- آسیب دیدگی صفحه رشد ساق پا و استخوان ران در اثر وارد شدن ضربه
- ایجاد شکستگی قبلی در ساق پا یا استخوانهای ران و جوش خوردن پاها به صورت نابرابر
- شکلگیری نامناسب عضلات و رباطهای پا به صورت مادرزاد
کوتاهی پا چه عوارضی دارد؟
هر اختلاف و تغییری که در استخوانبندی و طول اندامها ایجاد شود، عوارض خاص خودش را دارد. کوتاهی پا هم میتواند باعث بروز مشکلات زیر شود:
- کوتاهتر بودن طول گام پای کوتاهتر
- مشکلاتی در راه رفتن مثل لنگ زدن پا
- خستگی زودرس و مصرف انرژی بیشتر
- شکستگی فشاری و استرسی استخوانهای پا
- احساس درد در مفاصل لگن، زانو، مچ پا و پشت آن
- در وضعیت نامناسب قرار داشتن مهرههای ستون فقرات و ایجاد درد کمر
کوتاهی پا چگونه تشخیص داده میشود؟
اگر فرد علائم و عوارض ناشی از کوتاهی پا را مشاهده کند، با مراجعه به ارتوپد مشکل خود را به طور دقیق تشخیص میدهد. در ابتدا پزشک شرح حال کاملی از وضعیت بیمار و تشدید علائم رنجآور در حالتهای مختلف میگیرد. سپس با استفاده از روشهای سادهای مثل اندازه گرفتن طول پاها، از اختلاف آنها مطلع میشود. انجام روشهای دیگری مثل موارد زیر هم میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند:
- انجام اسکنوگرام
- انجام آزمایش خون
- تصویربرداری تمام قد با روش اشعه ایکس
- انجام سی تی اسکن از بافتهای نرم پاها و بافتهای استخوانی
کوتاهی پاها چه اندازه سلامت فرد را تحت تاثیر قرار میدهد؟
کم بودن اختلاف طول پاها طبیعی است. اما اگر زیاد باشد و باعث درد یا ایجاد ناراحتی شود، دیگر غیر قابل چشم پوشی نیست و باید درمان شود. در صورت وجود اختلاف بیشتر از ۵ میلیمتر در طول پاها، این موضوع یک اختلال محسوب میشود که ممکن است باعث درد و آسیب پاها و دیگر نقاط بدن هم شود.
کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت (سعید مزین)