منیپولیشن یکی از محبوب ترین روش های تسکین درد برای بیماران فیزیوتراپی شناخته شده است. گاهی اوقات به این شیوه درمانی “درمان دستی” یا منوال تراپی نیز گفته می شود. این شیوه از تکنیک های مختلفی برای ارائه مزایا به بیماران استفاده می کند. در ادامه ببینم روش کار منیپولیشن چیست؟
اما بهتر است در ابتدا بدانیم چرا به این تکنیک نیاز پیدا میکنیم؟
منیپولیشن، تکنیکی است که توسط ان مراقبت های بهداشتی و فیزیوتراپی برای کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مورد استفاده قرار می گیرد، منیپولیشن ستون فقرات یکی از پرطرفدارترین تکنیک های کاهش درد در این ناحیه است. این روش درمانی در کنار سایر تکنیک های درمانی برای بهبود کیفیت زندگی کلی بیمار و بهبود عملکرد مفاصل بیمار کاربرد دارد.
علت اختلال عملکرد مفصل چیست؟
اختلال در عملکرد مفصل می تواند به دلیل برخی از مشکلات ایجاد شود که عبارتند از:
۱_ تحرک کم
افرادی که روی صندلی چرخدار یا تخت نشسته اند ممکن است به دلیل تحرک کم، آسیب جدی در مفاصل خود احساس کنند.
۲_ تحرک بیش از حد
این امکان نیز وجود دراد که براثر تحرک بیش از حد، مفاصل دچار آسیب دیدگی شوند.
۳_ اختلال در عملکرد طبیعی مفاصل
با گذشت زمان، مفاصل نیز پیر تر می شوند. اما این واقعیت سبب نمی شود که این روند دردناک، ناخوشایند یا همراه با آسیب باشد. افرادی که در عملکرد طبیعی مفاصل آنها اختلال وجود داشته باشد، می توانند از منیپولیشن بهره ببرند.
۴_ تروما
این اختلال معمولا پس از آسیب یا تصادف ایجاد می شود که با این شیوه درمانی بهبود پیدا می کند.
منیپولیشن زانو توسط سعید مزین
پس از منیپولیشن چه احساسی خواهید داشت؟
- تسکین دردهای اسکلتی عضلانی
- بهبودی سریعتر
- افزایش دامنه حرکتی
- تاثیر مثبت بر سیستم عصبی مرکزی
منیپولیشن چیست و چگونه کار می کند؟
این شیوه درمانی معمولا به عنوان بخشی از یک برنامه فیزیوتراپی که شامل طیف وسیعی از تکنیک های دیگر است، شناخته می شود. اینجا فیزیوتراپیست با معاینه شما، تعیین می کند که آیا این شیوه درمانی برای شما مناسب است یا خیر!
منیپولیشن در ابتدا شبیه به ماساژ است. در بسیاری از مواقع فیزیوتراپیست از شما می خواهد که روی میز ماساژ دراز بکشید و با دستان خود به بدن شما فشار وارد می کند تا مفاصل شما را ماساژ دهد. با این فشار و حرکت عضلات، رابط، بافت اسکار و مفصل کشیده می شود. این روش به عنوان یک درمان موثر برای کاهش درد شناخته می شود.
آیا منیپولیشن برای من مناسب است؟
این روش درمانی می تواند برای همه مفاصل از ستون فقرات گرفته تا انگشتان، مفید باشد. اما تنها یک یا فیزیوتراپیست می تواند تشخیص دهد که آیا منیپولیشن به عنوان یک استراتژی فیزیوتراپی برای شما مناسب است یا خیر.
تکنیک های به کار رفته در این روش درمانی کدامند؟
معمولا فیزیوتراپیست ها متناسب با نیاز و حال بیمار برنامه های درمانی ارائه می دهند. آنها در بیشتر مواقع از تکنیک های مختلف برای تسکین درد بیمار استفاده می کنند. برخی از مهمترین تکنیک های به کار رفته در این روش درمانی عبارتند از:
۱_ تکنیک تنوع یافته
در این نوع تکنیک از حرکت های پرسرعت و در دامنه های محدودی استفاده می کنند. این تکنیک بیشتر بر روی قسمتی از بدن اجرا می شود که دامنه حرکتی طبیعی خود را از دست داده اند. معمولا بدن بیمار در این تکنیک در موقعیت های مختلفی قرار می گیرد.
۲_ تکنیک تامپسون ترمینال پوینت
این تکنیک نرم و آهسته بوده و از میزهای مخصوصی که دارای بخش های مختلفی هستند، استفاده می شود. این میزها به گونه ای طراحی شده اند که زمانی در حال انجام منیپولیشن است، بدن به پایین می افتد. زمانی که بدن به پایین می افتد، مفصل به راحتی در جای خود یک حرکت آسان را انجام می دهد. زمانی که این تکنیک در حال اجرا است، ممکن است بیمار صداهایی مانند تقه از بدن خود بشنوند که کاملا طبیعی بوده و آسیبی به بدن وارد نخواهد کرد.
۳_ تکنیک گان استید
این تکنیک مانند تکنیک تنوع یافته باشد. تنها تفاوت آنها در انجام مراحل است. به عنوان مثال ممکن است در تکنیک گان استید از میزها و صندلی های مخصوص تنظیم گردن، میز زانو و سینه استفاده شود.
۴_ تکنیک موبیلیزیشن ستون فقرات
در این تکنیک، با انجام حرکت های بسیار آرام و ملایم نقاط آسیب دیده را پیدا و آنها را توانمند می کند. انجام این تکنیک به عملکرد بهتر مفاصل کمک می کند.
۵_ تکنیک اصلاحی
به طور کلی برای بازگردانی هم ترازی طبیعی دیسک ها از این تکنیک استفاده می شود. در این حالت بیمار به پهلو دراز کشیده یا نشسته است.
۶_ روش فعال کننده
در این تکنیک از دستگاه کوچکی به نام “فعال کننده” استفاده می شود. با استفاده از این دستگاه ضربه ای ملایم به اندام ها یا بخش های مهره ای ستون فقرات وارد می کند. این دستگاه در تنظیم هماهنگی سیستم عصبی و درمان انواع بیماری ها مانند سردرد و مشکلات کمری کاربرد دارد.
معایب و عوارض جانبی منیپولیشن
منیپولیشن یک روش بی خطر با عوارض جانبی بسیار جزئی است که شامل سردرد، درد خفیف تشعشعی و ناراحتی موضعی است. البته وجود دارند برخی از عوارض که می توانند در بدن برخی از افراد ظاهر شوند. از شایع ترین این عوارض می توان به آسیب ستون فقرات، فتق دیسک، شکستگی دنده ها یا مهره ها و غیره اشاره کرد. به همین علت مهم است برای انجام منیپولیشن به یک مراجعه نمایید.
منیپولیشن زانو
منیپولیشن زانو، یکی از تکنیکهای درمان دستی است که باید توسط یک فرد ماهر انجام شود و برای درمان آسیبهای زانو و درد آن کاربرد دارد. با این تکنیک، توانایی حرکتی فرد افزایش و التهاب کاهش پیدا میکند، عملکرد اعصاب بهبود یافته و درد بیماران کمتر میشود. در حقیقت شخصی که مهارت کافی دارد، به زانو و نواحی اطراف آن با فشار دست، نیرویی را وارد میکند.
در نتیجه عملکرد غضروفها، بافتهای نرم و عضلات بهتر میشود. اگر شما هم نمیتوانید زانوی خود را به خوبی تکان دهید یا دچار آسیب شده، به منیپولیشن برای زانو نیاز دارید. در این مطلب همراه ما باشید تا همه آنچه را که باید درباره این تکنیک درمانی بدانید، توضیح دهیم.
منیپولیشن برای درمان آسیبهای زانو
در اثر تروما یا بعد از جراحیهای زانو، زخم یا بافتهای اسکار در مفصل زانوی فرد بیمار به وجود میآیند. بافت اسکار در مفصل زانو باعث محدودیت حرکتی فرد میشود و فرد نمیتواند زانوی خود را به خوبی خم و راست کند. منیپولیشن زانو باعث کاهش دردهای زانوی بیمار و بهبود دامنه حرکتی آن میشود.
این روش درمانی فقط باید توسط یک انجام شود؛ زیرا انجام آن توسط یک فرد غیر با ایجاد شکستگی استخوان، آسیب به لیگامانها و تاندون، درد و تورم مفصل همراه است. بنابراین بیمارانی که دچار خشکی در مفصل زانو هستند یا دامنه حرکتی آنها محدود شده، میتوانند از منیپولیشن زانو برای درمان آسیبها و دردهای این عضو از بدن استفاده کنند. البته استفاده از این تکنیک برای بعضی بیماران ممنوع است:
- افراد مبتلا به پوکی استخوان
- وجود التهاب مفصل در زانو
- افراد دارای لیگامانهای آسیب دیده
با روند منیپولیشن زانو بیشتر آشنا شوید!
برای اجرای تمرینات و حرکات این تکنیک باید به یک فیزیوتراپیست باتجربه مراجعه کنید. هیچ گاه حرکات این تکنیک را بهصورت خودسرانه و در منزل انجام ندهید، زیرا عواقب زیادی به همراه دارد. منیپولیشن زانو باید مرحله به مرحله انجام شود و تکنیکی کاملا متفاوت از ماساژ درمانی است. تکنیک منیپولیشن برای زانو طبق مراحل زیر انجام میشود:
- با مراجعه به پزشک و تشخیص اینکه بیمار به انجام منیپولیشن برای درمان زانو نیاز دارد، باید پیش یک فیزیوتراپیست باتجربه بروید.
- فیزیوتراپیست با دستان خود به ناحیه زانوی شما فشار می آورد و عکس العمل شما را زیر نظر می گیرد.
- با توجه به عکس العمل شما، فیزیوتراپیست نقطه درد را پیدا میکند. بنابراین برای درمان شما، منیپولیشن زانو از همان نقطه درد آغاز میشود.
- برای طی روند درمان زانو، فیزیوتراپیست ضربههایی سریع و کوتاه را به غضروفهای شما وارد میکند. با انجام این روش، از هر گونه عارضهای درمان هستید و هیچ خطری وجود ندارد.
- در این فرایند نیرویی رو به بالا به زانوی آسیب دیده وارد میشود و بهترین روش برای درمان درد و آسیبهای زانو به حساب میآید.
منیپولیشن زانو چه خطراتی دارد؟
اگر منیپولیشن برای زانو توسط افراد بدون مهارت یا کم تجربه انجام شود، احتمالا باز هم احساس سفتی در مفصل زانو دارید و نمیتوانید آن را به خوبی تکان دهید. اجرای تکنیکهای منیپولیشن زانو به صورت غیر اصولی باعث آسیب به تاندون و رباطهای پا و شکستگی یک یا چند استخوان میشود. یکی از مهمترین نکات استفاده از این تکنیک، مراجعه به یک فیزیوتراپیست باتجربه است. در غیر این صورت، زانوی بیمار آسیب میبیند و وضعیت آن نه تنها بهبود پیدا نکرده، بلکه بدتر میشود.
نحوه انجام منیپولیشن زانو
- به بیمار داروی بیهوشی داده میشود تا درد کمتری را احساس کند.
- پزشک، زانوی بیمار را در جهتهای مختلف حرکت میدهد و این کار را چند بار تکرار میکند.
- با انجام این تمرینات و حرکت دادن زانوی بیمار، بافت اسکار در ناحیه زانو میشکند و دامنه حرکتی بیشتر میشود.
مراقبتهای قبل از منیپولیشن زانو
- مشورت با درمانگر درباره آماده سازی برای جلسه درمان
- نخوردن غذا و نوشیدنی در روز قبل از درمان
- مصرف داروهای لازم قبل از جلسه منیپولیشن یا نخوردن بعضی داروها
- توقف مصرف داروهای NSAID تا چند روز قبل از جلسه درمانی
فیزیوتراپی بعد از منیپولیشن زانو
- امکان درد و تورم در زانو چند روز بعد از جلسه درمان
- بهبود دامنه حرکتی و سفتی زانو بعد از چند هفته
- انجام تمرینات فیزیوتراپی بعد از منیپولشن زانو برای جلوگیری از سفتی مجدد زانوها
بعد از فرایند منیپولیشن برای افزایش دامنه حرکتی زانوها، فیزیوتراپیست از شما میخواهد که تمرینات فیزیوتراپی را انجام دهید. حتی میتوانید با تکرار بعضی از آنها در منزل، راحتتر حرکت کنید و جلوی بروز دوباره این آسیب در زانوها را بگیرید. برخی از این حرکات را در ادامه توضیح میدهیم:
- وقتی دراز میکشید یا مینشینید، مچ پاهای خود را سریعا خم و صاف کنید. (۱۰ بار)
- در حالت نشسته یا خوابیده روی زمین، پاهایتان را صاف در مقابل خود قرار دهید. سپس انگشتان پاها را به سمت خودتان بکشید و زانوهایتان را فشار دهید. (۱۰ بار)
- وقتی نشستهاید یا روی زمین دراز کشیدید، یکی از پاهای خود را بالا ببرید. بهگونهای که پا صاف و در مقابل شما و در بالا باشد به مدت ۳ ثانیه نگه دارید. سپس به آرامی پا را پایین بیاورید. (۱۵ بار)
- روی صندلی نشسته و پاهای خود را صاف روی زمین قرار دهید. یکی از پاها را جلوتر قرار دهید و پای دیگری را به آرامی عقب ببرید. یعنی زانوی پای عقبی را تا جای ممکن خم کنید. (۱۰ بار به مدت ۲۰ ثانیه)
- به پشت دراز بکشید. یکی از زانوهای خود را خم کنید و به سمت قفسه سینه بکشید. (۵ بار به مدت ۵ ثانیه)
- جلوی یک پله بایستید. زانوی آسیب دیده و تحت درمان منیپولیشن را روی پله قرار دهید و پای دیگر روی زمین بماند و کمی خود را به سمت جلو متمایل کنید. (۲۰ ثانیه)
این موارد تنها بخشی از حرکات لازم بعد از منیپولیشن زانو بودند. شما برای آنکه بتوانید زودتر بهبود پیدا کنید و روند درمان خود را سرعت ببخشید، لازم است که از یک فیزیوتراپیست باتجربه کمک بگیرید.
کلینیک فیزیوتراپی خانه سلامت در سعادت آباد